Τρούμαν : ευεργέτης ή μήπως όχι;

Του Θωμά Τζουβάρα
Σαν σήμερα 12 Μαρτίου 1947 ο τότε πρωθυπουργός των Ηνωμένων Πολιτειών Χάρρυ Τρούμαν έκανε την γνωστή του διακήρυξη , την οποία ο γνωστός διπλωμάτης Τζωρτζ Κέναν την βάφτισε «Θεωρία της ανάσχεσης». Στην διακήρυξη αυτή ο τότε πρόεδρος ανέφερε ότι η ΗΠΑ στηρίζει «τους ελεύθερους ανθρώπους που αντιστέκονται στην προσπάθεια υποταγής τους σε ένοπλες μειοψηφίες ή εξωτερικές πιέσεις». Με άλλα λόγια προσπαθούσε να σταματήσει την κομμουνιστικοποίηση της Ευρώπης , πολύ περισσότερο της δικής μας χώρας (τότε η Ελλάδα ήταν σε εμφύλιο πόλεμο) , της Τουρκίας , και του Ιράν όπου τα κομμουνιστικά κόμματα ήταν έτοιμα να αναλάβουν την εξουσία στις χώρες τους. Το σχέδιο περιλάμβανε οικονομική (συνολικά δόθηκαν 400 εκατομμύρια δολάρια σε εμάς και στην Τουρκία) και στρατιωτική βοήθεια της χώρας μας και φυσικά την μείωση της επιρροής των Βρετανών. Το σχέδιο έγινε νόμος του κράτους των ΗΠΑ με κάθε επισημότητα στις 22 Μαΐου του ίδιου έτους. Σε συνδυασμό με το σχέδιο Μάρσαλ όπου οι ΗΠΑ έδωσαν τεράστια ποσά στις κατεστραμμένες από τον Β΄Π.Π. πόλεμο χώρες , η Ελλάδα έλαβε 700 εκατομμύρια δολάρια ως δωρεές, καθόρισε μέχρι σήμερα τα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας σε μεγάλο βαθμό.
Η Ελλάδα πλέον δεν ήταν στην σφαίρα επιρροής των Βρετανών αλλά των Αμερικανών οι οποίοι αρχικά στον εμφύλιο πόλεμο πέρα από τα εκατομμύρια δολάρια που έδωσαν την χώρα μας , στήριξαν στρατιωτικά τον ΕΔΕΣ και τον βοήθησε στην νίκη του ώστε να «απεγκλωβιστεί» η χώρα από τον κομμουνισμό. Η χώρα μας παραμένει σύμμαχος ή υποχείριο(ο καθένας ότι ερμηνεία θέλει δίνει) των ΗΠΑ μέχρι σήμερα. Πέντε χρόνια μετά την διακήρυξη (1952) η Ελλάδα μπήκε στο ΝΑΤΟ το οποίο ήταν σε χρόνια σύγκρουση (Ψυχρός Πόλεμος) με τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας (χώρες επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης) , με την χώρα μας να συμμετέχει σε όλες τις στρατιωτικές αποστολές. Το 1991 το ΝΑΤΟ επικράτησε σε αυτή την διαμάχη όμως υπάρχει ακόμα ως… ειρηνευτική δύναμη. Δεν ξέρω πόσο ειρηνευτική δύναμη είναι όταν έπαιξε μεγάλο ρόλο στην όξυνση του εμφυλίου στην Γιουγκοσλαβία , την χρόνια διαμάχη Ισραήλ-Παλαιστίνης, τον εμφύλιο στην Συρία, τους Κούρδους και άλλες πολλές διαμάχες. Το αφήνω στην δική σας κρίση αυτό.
Ωστόσο δεν ήταν μόνο η Ελλάδα που επηρεάστηκε από το Δόγμα Τρούμαν . Σε διεθνές επίπεδο ήταν επιτακτική η ανάγκη παρέμβασης των ΗΠΑ καθώς όπως είπα παραπάνω ο κομμουνισμός ενισχύθηκε στην Ευρώπη. Βλέποντας την Σοβιετική Ένωση να κερδίζει στον Β΄Π.Π. πολλά κράτη πίστεψαν στην ιδέα του κομμουνισμού. Αυτό δεν πρόλαβε να γίνει πράξη λόγω της ισχυρής παρέμβασης της Αμερικής στην Ευρώπη . Αυτή ήταν η απαρχή του παγκόσμιου Ψυχρού πολέμου (1947-1991) για τον ανταγωνισμό των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων (ΗΠΑ-ΕΣΣΔ) σε οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο. Ακολούθησαν πολλοί εμφύλιοι : Κίνα όπου επικράτησε ο Μάο, η διάσπαση της Κορέας , και αργότερα στην Ουγγαρία στην διώρυγα του Σουέζ αλλά και την κρίση των πυραύλων της Κούβας. Σίγουρα ο Χάρρυ Τρούμαν πέτυχε τους στόχους του μακροπρόθεσμα καθώς εν τέλει η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε με τις ΗΠΑ να έχουν την πρωτοκαθεδρία στην διεθνή σκηνή… εξουσιάζοντας τον πλανήτη. Για πολλούς το Δόγμα Τρούμαν έπαιξε τον πιο καθοριστικό ρόλο στην σύγχρονη διεθνή ιστορία , άποψη την οποία αφουγκράζομαι και εγώ.