Τα θυρανοίξια της Αγιάς Σοφιάς

Του Θωμά Τζουβάρα
Σαν σήμερα στις 27 Δεκέμβρη 537 μ.Χ. τελέστηκαν τα πρώτα εγκαίνια της πιο λαμπρής εκκλησίας της Ορθοδοξίας (τα δεύτερα έγιναν 20 χρόνια μετά όπου ο Ισίδωρος ο νεώτερος ανακατασκεύασε τον θόλο του ναού που είχε καταρρεύσει λόγω σεισμών). Οι αρχιτέκτονες του υπέρλαμπρου αυτού οικοδομήματος : Ανθέμιος από τις Τράλλεις, Ισίδωρος από την Μίλητο. Σύμφωνα με την παράδοση ο Ιουστινιανός αναφώνησε «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!», θέλοντας έτσι να εκφράσει το θαυμασμό του για το μνημείο το οποίο ήταν πιο θαυμαστό από τον Ναό του Σολομώντα στα Ιεροσόλυμα.
Ο ναός είναι κτισμένος σε αρχιτεκτονικό ρυθμό βασιλικής με τρούλο , με το κύριο κτίσμα να έχει την μορφή κύβου ενώ αξιοθαύμαστος είναι ο τρούλος του ναού όπου φαίνεται σαν να αιωρείται καθώς οι τέσσερις πεσσοί που το στηρίζουν βρίσκονται μακριά ενώ σε αυτή την αντίληψη βοηθάνε και τα παράθυρα στην βάση του. Έξω από τον ναό υπάρχει η υπαίθρια μαρμαρόστρωτη και περίστυλη αυλή στο μέσον της οποίας ήταν η “κομψή φιάλη” η μαρμάρινη κρήνη που έφερε την ονομαστή επιγραφή «ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ» (δηλ. πλύνε τις αμαρτίες, όχι μόνο το πρόσωπo). Στο αίθριο επίσης φέρονται κάποια ίχνη οικοδομήματος. Εξίσου σημαντικά ήταν και τα ψηφιδωτά του ναού όπου κάποια από αυτά διασώζονται μέχρι σήμερα.