” Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή “

“Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή” του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, εκδόσεις Στοχαστής

Ξεκίνησε να γράφει το 2006. Έγραψε τριάντα σελίδες και έπειτα σταμάτησε. Άφησε το γραπτό στο συρτάρι και διάβασε και άλλα βιβλία που είχαν γραφεί για τον Καραθεοδωρή. Το 2010 ήταν πλέον έτοιμος. Στρώθηκε και έγραψε τη συνέχεια του μυθιστορήματος. Και όταν γράφεις με διάθεση, είναι σίγουρο ότι “παίζεις ευχάριστα με το παιχνίδι της συγγραφής” όπως χαρακτηριστικά λέει ο ίδιος.
Ο λόγος για τον συγγραφέα Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη και το τελευταίο του μυθιστόρημα “Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή” (εκδ. Στοχαστής).
Η ενασχόλησή του με την προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, όπως λέει ο ίδιος ο συγγραφέας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ – ΜΠΕ ) ξεκίνησε από το 2003, με αφορμή ένα αφιέρωμα στην εφημερίδα “Ελευθεροτυπία”. Στο ένθετο “ΙΣΤΟΡΙΚΑ”, με τον τίτλο “Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ο Έλληνας Αϊνστάιν”, ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης “ταξίδεψε” στον μαγικό κόσμο των μαθηματικών και της ζωής του σημαντικού επιστήμονα. Αυτό το γεγονός τον εντυπωσίασε γιατί μέχρι τότε δεν είχε διαβάσει κάτι ανάλογο για άλλον Έλληνα μαθηματικό. “Και όπως γνωρίζετε”, διευκρινίζει, “όταν μαθαίνεις κάτι διαφορετικό από αυτά που διαβάζεις νιώθεις μεγάλη ευχαρίστηση και έχεις την περιέργεια να ψάξεις και πιο πέρα για να ανακαλύψεις και άλλα στοιχεία που συνθέτουν την προσωπικότητα ενός τόσο σπουδαίου προσώπου”.
“Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, ένας επιστήμονας που αφιέρωσε την ζωή του στην μαθηματική επιστήμη, έζησε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ήταν οικογενειάρχης και είχε καλές σχέσεις με τους συναδέλφους του στο Πανεπιστήμιο.

Ακόμη σεβόταν τους φοιτητές και γι’ αυτό και τον αγαπούσαν. Συνεργάστηκε με την “αφρόκρεμα” της μαθηματικής επιστήμης, αφού συμμετείχε σε συνέδρια και δημοσίευε τις εργασίες του σε περιοδικά που είχαν σχέση με την μαθηματική επιστήμη. Κορύφωση είναι η φιλία του με τον Αϊνστάιν – άλλωστε σώζονται οι επιστολές τους. Γενικότερα θα έλεγα ότι δίκαια θεωρείται από τους σπουδαιότερους Έλληνες μαθηματικούς” σημειώνει ο συγγραφέας.

Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης συναντήθηκε με την κόρη του, τη Δέσποινα Καραθεοδωρή. Η Δέσποινα Καραθεοδωρή –Ροδοπούλου ζούσε στο Ψυχικό στην Αθήνα. Της τηλεφώνησε κι έκλεισαν ραντεβού. Όταν έφτασε στο σπίτι της, ένιωσε δέος. Στο σαλόνι είχε τη βιβλιοθήκη του πατέρα της. Πίνακες κοσμούσαν τους τοίχους του σπιτιού που απεικόνιζαν την οικογένεια Καραθεοδωρή. Παλιά έπιπλα και το γραφείο του. Ενώ τού μιλούσε για τον πατέρα της, το βλέμμα του διερευνούσε το χώρο. Τι όμορφα που ήταν! Την αφήγηση της Δέσποινας Καραθεοδωρή τη σταμάτησε η οικονόμος του σπιτιού. Της είπε ότι σε δέκα λεπτά θα έρθει ο γιος της και η εγγονή της. Δηλαδή ο εγγονός του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή και η δισέγγονη του. Η Δέσποινα Καραθεοδωρή τού είπε να συνεχίσουν και ότι ήθελε να γνωρίσει τους συγγενείς της. Και, πράγματι, η συνάντηση με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας ήταν μια όμορφη εμπειρία, διευκρινίζει ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης.

Σε όλη αυτή την προσπάθεια, σημαντική ήταν η βοήθεια από την παραμονή του συγγραφέα στο Μόναχο για πέντε χρόνια.

“Μην ξεχνάτε”, εξηγεί, “ότι ο Καραθεοδωρή έζησε στο Μόναχο επί είκοσι έξη χρόνια. Για να γράψεις για μια πόλη όπως είναι το Μόναχο πρέπει να την έχεις περπατήσει. Στα πέντε χρόνια, που έζησα στο Μόναχο, την ήξερα τόσο ώστε μου άρεσε να επισκέπτομαι τα πιο όμορφα σημεία της”.

Τα μέρη που έζησε ο ήρωάς του έγιναν μέρος της δικής του ζωής αφού τα θαύμαζε για την μοναδικότητά τους. Η συνοικία που έμενε , το Πανεπιστήμιο , ο καθημερινός του περίπατος στον Αγγλικό Κήπο ήταν οι περίπατοι που έκανε ο ίδιος και που μεταφέρθηκε, πάλι, γράφοντας το μυθιστόρημα για τον Καραθεοδωρή. “Και έμοιαζε σαν να ξαναδιάβαινα τα ίδια μέρη αλλά με την σκέψη μου πως θα πλάσω όσο το δυνατόν καλύτερα τη μορφή του διάσημου μαθηματικού” αναφέρει ο συγγραφέας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Για το βιβλίο του λέει ότι κάθε δουλειά του είναι διαφορετική από την προηγούμενη. Με το μυθιστόρημά του αυτό, θέλησε, όπως λέει, να γνωρίσει στους αναγνώστες την προσωπικότητα του σπουδαίου μαθηματικού και να “φωτίσει” άγνωστες πτυχές της ζωής του. “Να αφήσω μια χαραμάδα φως από την ζωή του” τονίζει.

Κριτικές

ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥ  ΙΝΤΖΕΜΠΕΛΗ
           Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή

Η αξιοπρεπής στάση απέναντι στη ζωή και στη μοίρα, η αγάπη για τον άνθρωπο, η απλότητα, η πνευματική κινητικότητα και το όραμα για μια κοινωνία δικαιότερη και πιο ανθρώπινη είναι τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν το έργο του πεζογράφου Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη και σκιαγραφούν το ήθος και την προσωπικότητά του.
Στο τελευταίο βιβλίο του «Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή», που εκδόθηκε και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Στοχαστής,  ο συγγραφέας, μέσα από την αφήγηση της ζωής δύο νέων, ερωτευμένων και ανήσυχων ανθρώπων, του Μιχάλη και της Μαρκέλλας, χρησιμοποιώντας μια ευρηματική τεχνική, παρουσιάζει στον αναγνώστη τη ζωή και τη σκέψη του μεγάλου και πρωτοπόρου μαθηματικού Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, για τον οποίο ο Αϊνστάιν είχε δηλώσει:

«Κύριοι, ζητήσατε να σας απαντήσω σε χίλια δυο πράγματα, κανείς σας όμως δε θέλησε να μάθει ποιος ήταν ο δάσκαλός μου, ποιος μου έδειξε και μου άνοιξε το δρόμο προς την ανώτερη μαθηματική επιστήμη, σκέψη και έρευνα. Και για να μη σας κουράσω, σας το λέω έτσι απλά, χωρίς λεπτομέρειες ότι ο μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο αξεπέραστος Έλληνας Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, στον οποίο, εγώ προσωπικά, αλλά και η μαθηματική επιστήμη, η φυσική, η σοφία του αιώνα μας, χρωστάμε τα πάντα».

Για την πολυκύμαντη όσο και πολυσήμαντη ζωή του μεγάλου μαθηματικού και ανθρώπου, για τον οποίο δυστυχώς τα φλύαρα σχολικά μας βιβλία ελάχιστα πράγματα αναφέρουν,  μας μιλάει ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, με απλότητα και σαφήνεια, στοιχεία που διαγράφουν την προσωπικότητα του Καραθεοδωρή σε όλη την έκταση του έργου και χαρτογραφούν το χώρο, απεικονίζοντας τις σχέσεις των ανθρώπων, ακόμη και εκείνων που έχουν διαφορετική μεταξύ τους  εθνότητα.

Κατά τη μυθοπλασία, ο Μιχάλης βρίσκεται στο Μόναχο για την εκπόνηση της μεταπτυχιακής διατριβής του στη Φυσική.
Η «καρμική συνάντησή» του με τη Μαρκέλλα, ένα κορίτσι αστραφτερό που αγαπάει με πάθος τη μαθηματική λογοτεχνία, θα τον οδηγήσει στο μαγικό κόσμο των Μαθηματικών και τη μυστηριακή σημαντική τους. Συμπτώσεις επίσης μυστηριακές θα σπρώξουν τους δυο νέους στην ανίχνευση της ζωής και των θαυμαστών επιτευγμάτων της σκέψης του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή. Αυτός είναι ο μεγάλος σκοπός που νοηματοδοτεί την καθημερινότητά τους και τους ενώνει με τους ακατάλυτους δεσμούς της Αγάπης.
Το βιβλίο, ωστόσο, του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη δεν είναι βιογραφία. Ο συγγραφέας μεταπλάθει την ιστορία των δύο νέων και τη ζωή του μεγάλου μαθηματικού σε λογοτεχνικό έργο που δεν έχει το χαρακτήρα ενός πεζογραφήματος ανάκλησης στη μνήμη στιγμών μιας παλιότερης εποχής. Επεμβαίνει δημιουργικά εκεί που τα γεγονότα θα καθιστούσαν το βιβλίο απλώς ένα ιστορικό χρονικό, απομακρύνοντάς το από τη λογοτεχνία.
Οργανώνοντας το λόγο σωστά, εξασφαλίζει τη σταδιακή κορύφωση της δραματικής έντασης, πιστοποιώντας την αυθεντικότητα ενός άρτιου λογοτεχνικού έργου, με βασικό χαρακτηριστικό την εναλλαγή του χώρου, των παραστάσεων και των εικόνων.
Με καίριο και λιτό λόγο, χωρίς διακοσμητικά στοιχεία, με λέξεις «γυμνές», δοσμένες στην κυριολεξία τους, με την αποφυγή των επιθέτων, με προτάσεις πυκνές και ύφος απλό μεταφέρει το βίωμα στη λογοτεχνία.

Η απουσία μελοδραματισμού και η ποιητική ελλειπτικότητα χαρακτηρίζουν τον τρόπο, με τον οποίο χειρίζεται την εσωτερική φόρτιση και τη συγκίνησή του ο συγγραφέας.
Διαβάζουμε την περιγραφή της σκηνής  στο αμφιθέατρο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

«Μπήκε στο αμφιθέατρο κρατώντας την τσάντα του στο δεξί χέρι. Οι φοιτητές σηκώθηκαν αμέσως όρθιοι και ξανακάθισαν, για να αρχίσει το μάθημα. Ο Κωνσταντίνος τούς μίλησε για τους αρχαίους Έλληνες μαθηματικούς και τους εξήγησε πως η παρουσία τους ήταν σημαντική για την κοινωνία του καιρού τους. Ανέφερε τον Αρχιμήδη, τον Θαλή τον Μιλήσιο και τον Πυθαγόρα. Καθώς τους έλεγε για τους πυθαγόρειους νόμους και την πυθαγόρεια λογική, πρόσεξε δύο φοιτητές που είχαν πιάσει την κουβέντα. Γύρισε και τους κοίταξε με οργή. Σταμάτησαν αλλά τα νεύρα του βρίσκονταν σε υπερένταση. Κάπου χάθηκε ο ειρμός και ένας φοιτητής του ζήτησε να μιλάει πιο δυνατά. Ο Κωνσταντίνος δυνάμωσε τη φωνή του…Ξαφνικά, από το βάθος της αίθουσας ακούστηκε στεντόρεια η φωνή του ενός από τους δύο φοιτητές που ενοχλούσαν, ο οποίος με μια δόση ειρωνείας φώναξε:
-Νοχ άιν μαλ! ακόμη μια φορά.
Ο ήρεμος και ευγενέστατος Κωνσταντίνος έγινε πυρ και μανία και ούρλιαξε:
-Είμαι Έλλην! Είμαι Έλλην!»

Αν και η σκηνή φορτίζει ιδιαίτερα τον αφηγητή, κατορθώνει να την αποδώσει αρκετά συγκρατημένα, χωρίς εξάρσεις. Μπορεί κάπου να χρησιμοποιεί ειρωνικό ύφος εναντίον των υπευθύνων αλλά δε φτάνει στον  μελοδραματισμό.

Εκτός από την παραστατικότητα και τη ρεαλιστική παρουσίαση των γεγονότων, η συχνότητα του διαλόγου σε πολλά σημεία κρατά το κείμενο ζωντανό και σπάει τη δεδομένη μονοτονία της αφήγησης. Επειδή η φύση της ιστορίας είναι δραματική, ο διάλογος συμβάλλει ακόμη περισσότερο στη διατήρηση της έντασης, και αυτό γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στο διάλογο της Ούρσουλας {ήταν οικονόμος στο σπίτι του Καραθεοδωρή} και του ναζιστή Φριτς.

-Έφυγε;
-Ναι, απάντησε. Μπορείς να έρθεις.
Μέσα στο σαλόνι εμφανίστηκε ένας άντρας με κάτασπρα μαλλιά…Πλησίασε την Ούρσουλα και τη ρώτησε θυμωμένα.
-Τι θέλει από σένα;
-Για τον κύριο με ρώτησε.
-Δεν του είπες ό,τι σου είπα;
-Ναι, αλλά πες μου, γιατί είσαι ακόμη και σήμερα αρνητικός με τον Καραθεοδωρή;  Έ χουν περάσει τόσα χρόνια! Τι θα σε πείραζε αν τον βοηθούσα; Είναι άντρας της ανιψιάς μου.
Τι ήθελε και το είπε…Η οργή του ξέσπασε πάνω της. Σήκωσε το χέρι σαν να τη σημάδευε και άρχισε να εξαπολύει μύδρους.
-Ξέχασες ότι τότε καταστραφήκαμε γιατί πέρα από τους εξωτερικούς εχθρούς είχαμε και τους εσωτερικούς… Ο κύριός σου ήταν μια από τις περιπτώσεις που παρακολουθούσα… Κάποτε με πληροφόρησαν πως βοήθησε να σωθούν Εβραίοι καθηγητές του πανεπιστημίου. Είναι τυχερός που δεν είχα αδιάσειστα στοιχεία. Θα τον διέλυα. Θα τον συνέτριβα…»

Η ικανότητα του συγγραφέα να πλάθει ζωντανούς χαρακτήρες είναι εμφανής.

Τη δομή του έργου αποτελούν σκηνές-πράξεις που δίνουν στο κείμενο θεατρική λειτουργία.
Ο τίτλος ενεργός. Αποτελεί το καλύτερο εισαγωγικό σημείωμα, με το οποίο ο πεζογράφος εισάγει τον αναγνώστη στην υπόθεση του έργου.
Εντέλει, «η τελευταία εξίσωση» είναι ένα καλό βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί απνευστί από μεγάλους αλλά και από μικρότερους αναγνώστες.

Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Ακολουθήστε το e-maistros.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις