Αξίζει η «Ώρα της Γης»;

Του Θωμά Τζουβάρα
Σήμερα έχουμε την περίφημη «Ώρα της Γης» όπου σε διεθνές επίπεδο σβήνουμε τα φώτα για να θυμηθούμε τον αντίκτυπο της ενεργειακής κατανάλωσης στο κλίμα και τον ρόλο της φύσης στην επιβίωση μας. Αυτό θα λάβει χώρα μεταξύ 20:30 και 21:30 και είναι η 13η φορά που συμβαίνει υπό την αιγίδα της WWF. Η χώρα μας θα λάβει επίσης μέρος, όπως και πέρυσι που συμμετείχαν συνολικά 187 χώρες, καθώς θα σβηστούν τα φώτα του λόφου του Λυκαβηττού, του Δημαρχείου και του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος. Άραγε πετυχαίνει πράγματα αυτή η υπενθύμιση ή γίνεται εντελώς σκόπιμα;
Σίγουρα τέτοιες δράσεις είναι υψίστης σημασίας όμως κάπου χάνεται το πραγματικό νόημα. Καλό είναι να υπενθυμίζεται σε όλους μας ότι η φύση είναι το σπίτι μας και ότι πρέπει να την προσέχουμε σαν το σπίτι μας όμως αλήθεια έχουμε αναλογιστεί για το ποιος έχει την μεγαλύτερη ευθύνη για αυτή την κατάσταση; Φταίει ο καθένας μας ξεχωριστά που ξοδεύει άσκοπο νερό στην βρύση του μπάνιου του ή τα μεγάλα εργοστάσια που πετάνε τα απόβλητα στα ποτάμια; Φταίει ένα μικρό παλιό αμάξι που είναι ρυπογόνο ή ένα εργοστάσιο που τα εκτοξεύει στην ατμόσφαιρα. Όσοι απαντήσατε ότι φταίνε τα δεύτερα συμφωνείτε μαζί μου. Προσοχή και οι δύο φταίνε, αλλά οι δεύτεροι προξενούν μεγαλύτερη ζημιά.
Το ζήτημα της πράσινης ή αειφόρου ανάπτυξης το είχα θίξει ελάχιστα σε προηγούμενο άρθρο. Πλέον με τα φυσικά φαινόμενα «καταστροφής» να πληθαίνουν το ζήτημα αυτό ανακαλείται στην μνήμη πολλών θεωρητικών αλλά και πολιτικών που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Η πράσινη ανάπτυξη προβλέπει πρώτα από όλα τον σεβασμό του περιβάλλοντος από όλους και ύστερα το οικονομικό όφελος. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά όμως; Μεγαλύτερα έξοδα, κάτι που σημαίνει ότι κανένας επιχειρηματίας δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει περισσότερα καθώς στοχεύει στο κέρδος. Ούτε η καταστροφή του πλανήτη τον πτοεί σε αυτή του την επιθυμία. Έλα που δεν είναι εκεί το πρόβλημα.
Το πρόβλημα είναι στις κυβερνήσεις αδύναμων κρατών που δεν μπορούν να επιβάλλουν αντίστοιχα μέτρα αν και βούληση υπάρχει. Και αυτό γιατί οι επιχειρήσεις που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις μη ρύπανσης του φυσικού περιβάλλοντος, προσφέρουν θέσεις εργασίας και μπορούν εύκολα να μεταφέρουν τις δραστηριότητες τους σε χώρες φορολογικά πιο συνεργάσιμες και με δυνατότητα ενός πιο φθηνού εργατικού δυναμικού. Επομένως η εκάστοτε κυβέρνηση (και στην χώρα μας συμβαίνει αυτό) δεν μπορεί να κάνει τίποτα παρά μόνο να επιβάλλει κάποια πρόστιμα τα οποία τις περισσότερες φορές… σβήνονται. Αυτή η κατάσταση μπορεί να αλλάξει μόνο σε συλλογικό επίπεδο, με την συνδρομή των μεγάλων χωρών οι οποίες δεν φαίνονται ιδιαίτερα ψημένες να ασχοληθούν σοβαρά με το φλέγον ζήτημα παρά μόνο σε φιλολογικό επίπεδο. Και αυτό γιατί και οι ίδιες δεν θα ήθελαν να χάσουν την πρωτοκαθεδρία μεταξύ των χωρών. Τα στοιχεία όμως είναι πολύ ανησυχητικά. Σύμφωνα με την WWF οι πληθυσμοί σπονδυλωτών -ψάρια, πουλιά, θηλαστικά, αμφίβια και ερπετά- μειώθηκαν κατά 60% σε παγκόσμιο επίπεδο. Και δεν είναι μόνο αυτά δυστυχώς.
Όπως καταλαβαίνετε υπάρχει επιτακτική ανάγκη για αλλαγή πολιτικής πριν να είναι αργά. Το 2020 αναμένονται μεγάλες συναντήσεις που αφορούν το περιβάλλον με την πρώτη να είναι η διάσκεψη του ΟΗΕ για την βιοποικιλότητα στην Κίνα και το Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για την προστασία της φύσης στην Γαλλία. Όλος ο πλανήτης αναμένει με τεράστιο ενδιαφέρον τις συναντήσεις αυτές καθώς και τις αποφάσεις που θα παρθούν. Ή καλύτερα περιμένουν εάν θα τηρηθούν αυτά που συμφωνήθηκαν ή θα αγνοηθούν όπως και με τις προηγούμενες άνευ ουσίας αντίστοιχες συναντήσεις. Επίσης η οικολογική συνείδηση πρέπει να ενταχθεί κάποια στιγμή ως μάθημα στα σχολεία μας. Υπήρχε στα χρόνια μου η «Μελέτη Περιβάλλοντος» στο Δημοτικό αλλά η σημασία που δίναμε στο μάθημα αυτό ήταν απειροελάχιστη σε σχέση με το τι αξίζει το θέμα αυτό. Είναι αναμφισβήτητα κάτι που θα κάνει τις νέες γενιές να ευαισθητοποιηθούν.