Ένα διήμερο οδοιπορικό , δύο μέρες ανεπανάληπτο γνώρισμα ανθρώπων και…. Πως βγαίνει το ψωμί !!!!!!!!

(Απ’ τον παππού στους εγγονούς και πίσω ακόμα …)

” Ήρθατι τόσου δρόμου ,κάτ’ να πάρου”….
Λογγίτσι – Δήμος Αγράφων- 4/7/ 2020
Η Γιαγιούλα ….
Άκουσε τον θόρυβο του φορτηγού ,κοντεύοντας στο σπίτι της, και βγήκε έξω…
Έξω, στην πνιγμένη από το πράσινο των δέντρων , των θάμνων και των κάθε λογής λουλουδιών, αυλή!!!
Αρχές του Αλωνάρη και στα ορεινά , η προχωρημένη άνοιξη !!!
Μέσα σ’αυτήν την παραδομένη, στον ίμερο της εποχής , φύση , οδηγούσε ο Χάρης ,το Σαββατιάτικο πρωί, αρχίζοντας , ουσιαστικά το διήμερο στην Ευρυτανία των Αγράφων !!!
Στο πλάι της γιαγιάς ο σύντροφος της μοναξιά της και φύλακάς, στο απόμερο σημείο όπου η κατοικία, που πρώτος , γαυγίζοντας, ανήγγειλε τον ερχομό μας….
Ο χρόνος δεν δάμασε την ευθυτενή στάση του κορμιού της αλλά, το ματσουκάκι απαραίτητο ..
Βλέπετε, τα 92 χρόνια είναι πολλά έτσι που, θέλει- δεν θέλει ο άνθρωπος , η ..βακτηρία ..απαραίτητο βοήθημα στην καθημερινότητα …
Μαύρα ρούχα , μαύρο μαντήλι κι ένα ευγενικό προσωπάκι με λαμπυριστά μάτια , συμπλήρωναν την εικόνα της υπερηλικιωμένης γυναίκας ….
Τα ξέρει τα παιδιά από τότε που πήραν την σκυτάλη του επαγγέλματος ..
Τους γνωρίζει πάνω από τριάντα χρόνια και η οικειότητα , κάτι παραπάνω από φανερή !!!!
Ρώτησε γιά όλους της οικογένειας των αδερφών και οι ευχές της έδιναν κι έπαιρναν και μου έλεγε και ξανάλεγε :
”Είν’ καλά πιδιά , ότ’ θέλου θα μ’ του φέρνι κι …φτ’ νότιρα ” ,”Είνι καλά πιδιά”
”Τί να σας κεράσου…. να σας φέρου απου νια πουρτουκαλάδα”;
Με την ευγενική άρνησή και τις ευχαριστίες για την πρόταση του τραταρίσματος, η γιαγιά:
” Ήρθατι τόσου δρόμου , κάτ΄να πάρου”!!!
Και πήρε … για την ευχαρίστηση, περισσότερο…
”Ένα τ’γανάκ’ ” !!!!!
Γιατί ο Χάρης έκανε το λοξοδρόμισμα ως της γιαγιούλας το σπίτι , ενω ..μας περίμενε ως τον σταθμό διανυκτέρευσης , μια ολόκληρη αλλά δύσκολη μέρα ;
Μα, για την ηλικιωμένη , την πελάτισσα 30 χρόνων και βάλε ,γιαυτήν που ρώταγε και ξαναρώταγε για τις οικογένειες των Φασούληδων , για την υπέργηρη ερημίτισσα του Λογγιτσιού ο λόγος του ξεστρατίσματος !!!
Να την δούνε και να τους δεί !!!!!
Κι αυτή …”Ένα τ’γανάκ’ ”!!!
Το.. αντίδωρο ικανοποίησης και χαράς , για την επίσκεψη !!!!
Ο Θανάσης την υποβοήθησε ως την πόρτα κι από κεί: ”Στου καλό, στου καλό, καλό δρόμου”!!!
Η μηχανή του πολύχρονου πολεμιστή των ορεινών όγκων βρυχήθηκε και μια- δυο στροφές, ξαναβρεθήκαμε στην άσφαλτο αφήνοντας, πίσω μας , το Λογγίτσι, πρώτο σταθμό του επαγγελματικού δρομολογίου με την εικόνα της γηραιάς γυναίκας, το αλύχτισμα του φύλακα και τελευταία αποτύπωση δύο μεγάλες σημαίες που ανέμιζαν από δεξιά μας σε δυο υψώματα …
Η..ενεργή μέρα είχε αρχίσει από τις οχτώ , όταν επιβιβαστήκαμε στο μπλε φορτηγό με το Χάρη στο τιμόνι κι ο πρωινός ήλιος μας έλουζε για καλά καθώς, από την Βαρετάδα πήραμε τον κατήφορο για τον κάτω μεγάλο δρόμο ……
Ήταν μια ζεστή- πολύ ζεστή μέρα – φυσιολογική για τον μήνα- που όμως, για τους γνωρίζοντες, παρέπεμπε και σε πιθανή μπόρα που επαλήθευσε την άλλη μέρα τους προγνώστες !!!!
Μια στάση για καύσιμα κι ύστερα από λίγο, στρίβαμε, μπαίνοντας στην γέφυρα της Βέργας – για την κοντινότερη κι’ ανετότερη διαδρομή – με κατεύθυνση την μεγάλη γέφυρα της Τατάρνας , το καμάρι της ελληνικής γεφυροποιίας πριν 60 χρόνια , περίπου …
Το είχαμε κουβεντιάσει από καιρό…
”Θα με πάρετε μαζί σας , όταν πάτε στην Ευρυτανία”;
”Άμα ρωτάς, τι να σου πω …… ”, μου απάντησε ο Θανάσης ..
Άκουσε την στιχομυθία κι ο Χάρης …
”Ε, κουβέντα που είπες … Με την πρώτη εξόρμηση, φύγαμε”…
Είναι αλήθεια ότι στα περισσότερα μέρη του διήμερου οδοιπορικού δεν είχα πάει ποτέ και στα υπόλοιπα , πολλά χρόνια πριν -πέρα από την ονομαστή γέφυρα, βέβαια …..
Ένα γεωγραφικό μωσαϊκό που καιρό πιθυμούσα να πατήσω και να,
Εκείνο το πρωινό της 4ης του Ιουλίου βολεμένοι στον ευρύχωρο – τριαντάχρονο στα χέρια των αδερφών – Γερμανό ,κινούσαμε για το οδοιπορικό των 2 ημερών …
Θα το πω και θα το επαναλάβω , παρακάτω, ότι αρχικά η σκέψη του αιτήματός μου στα παιδιά ήταν η γνωριμία εκείνου χώρου και μια …αξιοπρεπής κατάθεση , ύστερα των εμπειριών της εξόρμησης στον Μαΐστρο..
Ναι, καλά…
Τα όσα θα σας παραθέσω στην συνέχεια ξεπερνούν – ευχάριστα- όλα τα παραπάνω που , αρχικά, ευελπιστούσα να δω και να ζήσω….
Περάσαμε την Πετρώνα , στο διάβα μας και η Αλευράδα και ύστερα η Λίμνη !!!!
Νωχελική , αρχοντική ,αρυτίδωτη, λουσμένη στον ήλιο κρατώντας στον κόρφο της τις μεγάλες βουνοκορφές της Ευρυτανίας , του Βάλτου της ορεινής Αιτωλικής που καθρεφτίζονταν στα νερά της , με τα πολυάριθμα νησάκια – παλιές λοφοκορφές, τα πανέμορφα φιόρδ της, δημιουργήματα της αμερικάνικης ΚΑΙΖΕΡ που μάζεψε τον μυθικό Αχελώο μαζί με τους πανάρχαιους παραπόταμους – τροφοδότες , και τους εγκλώβισε μ’ ένα τσιμεντένιο τοίχο- φράγμα όμοιό του που δεν είχαμε ματαδεί σ’ όλη τη χώρα !!!
Κι εκεί, στα έγκατα της μπετονένιας φραγής εγκατέστησαν τα μηχανήματα για να δει η μισή Ελλάδα …φως Κυρίου !!!
Η εποχή του μεγάλου εξηλεκτρισμού , η μεγάλη στιγμή της πολιτείας , της ΔΕΗ !!!!!
Όσα χρόνια κι αν περάσουν , όσα , στο μεταξύ, τεχνικά δημιουργήματα και να δει κανείς ,
η συγκίνηση της στιγμής που διασχίζει την γέφυρα είναι πάντα η ίδια με της πρώτης φοράς !!!
1965-1970 ….
Η περίοδος κατασκευής της γέφυρας – θαύματος τεχνικής της εποχής , από τον διάσημο μηχανικό Αρίσταρχο Οικονόμου -που ξαναένωνε την Αιτωλ/νια με την Ευρυτανία σε αντικατάσταση της βυθισμένης μονότοξης που από τα μισά του …1600 , συντηρούσε την επαφή του κόσμου των παραπάνω περιοχών !!!
Η παλιά , τώρα βουλιαγμένη στα νερά της λίμνης, στις μεγάλες ξηρασίες ξεπροβάλλει το πάνω μέρος της κι αυτό ό,σο κρατάει η πτώση της στάθμης του νερού κι ύστερα, πάλι, στην υγρή φυλακή της …..
Και με τα μάτια της ψυχής να βλέπεις την Ιστορία να σου νεύει να διαβάσεις την εντοιχισμένη πλάκα που θυμίζει ή γνωρίζει στον διαβάτη την ένδοξη στιγμή της αρχής του απελευθερωτικού αγώνα – την πρώτη στην Ρούμελη !!!!
Εκεί στην χαμένη, τώρα, στο νερό γέφυρα ο Ανδρούτσος με τους άντρες του και με την επικουρία των 10 μοναχών και του ηγουμένου του μοναστηριού της Τατάρνας , κατήγαγαν μεγάλη νίκη εναντίον τούρκικου στρατιωτικού τμήματος …
Εκεί κι ο Κωσταντής Κοντογιάννης , προεπαναστατικός αρματολός, στα 1804 ,έπεσε μαχόμενος εναντίον των φουσάτων του Γιουσούφ αγά ….
Λίγα μέτρα μετά την έξοδο από την γέφυρα, προσμένει τον διαβάτη καλαίσθητο κτίριο με διαμορφωμένους εξαιρετικά υπαίθριους χώρους πάνω από την όχθη των νερών της λίμνης !!!
Εξαιρετική η φιλοξενία με τα απαραίτητα, για την γερή ανάσα της ανάβασης που θα ακολουθούσε !!
”Βλέπεις, το μοναστήρι της Τατάρνας, απέναντι;”
Ναι, απέναντι ….
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΉΡΙ !!!!!
”Χίλια φλουριά’ χω στο Προυσσό και χίλια στ’ Βαρετάδα
και στης Τατάρνας τη μονή ένα χρυσό καντήλι” …
Το χρυσό καντήλι- τάμα – του Κατσαντώνη στην Παναγία που το βρίσκεις , σήμερα, στο μουσείο της Μονής !!!
Από το ..1111 μ.χ η ιστορία του , κάτω και από την προστασία της Αγίας Θεοδώρας της Άρτας τον 13ο αιώνα,
900 χρόνια διαδραματίζει εθνικό και θρησκευτικό ρόλο , ανυπολόγιστης αξίας , μέσα από προσφορά , περιπέτειες και καταστροφές ως τα σήμερα !!!
Και το πανηγύρι …ΟΝΟΜΑΣΤΟ !!!
”Ο παππούς ο Θανάσης με τον πατέρα μου , πήγαιναν , με πράγματα του μαγαζιού για πούλημα …
Εκείνα τα χρόνια , με τα πόδια ”!!!
Με τα πόδια , μωρέ Θανάση;
”Ναι, ζαλιγκώνονταν όσα μπορούσαν και για απάνου ”..
Και την φωτογραφική με τον τρίποδα !!!
Προσωπικές, οικογενειακές , αρραβωνιασμένα ζευγάρια !!!
Κι ο παππούς Θανάσης …. Συνέχεια το πρόσωπό του μέσα στο μεγάλο ..μανίκι !!!
Να , πως έβγαινε – τότε- το ψωμί σκέφτηκα …
Στο πανηγύρι στις8 του Σεπτέμβρη – Γενέθλιο της Θεοτόκου!!!!
”Με την πρώτη ευκαιρία, θα πάμε εκεί” , συμπλήρωσε ο Θανάσης
1100 χρόνια η Προυσσιώτισσα και 900 τούτο το Μοναστήρι , πως να μην νοιώθεις δέος !!
Η ”Τρύπα”…
Μια λέξη που και σήμερα στους ανθρώπους που έζησαν την εποχή των αλληλοσκοτωμών , προκαλεί τρόμο και η ψυχή αναρριγά στις τρομερές εκείνες θύμησες …
Η Τρύπα….
Μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα από το περιποιητικό ταβερνάκι κι ο επισκέπτης έρχεται κατάφατσα με την φρίκη του άγριου θανάτου …..
Ούτε, καλά- καλά, 3 μέτρα η διάμετρος του ανατριχιαστικού ανοίγματος που οδηγεί σε βάθος
60 μέτρων – πλήρως εξερευνημένο από τους επιστήμονες σπηλαιολόγους- με υπολογιζόμενο τα παλιότερα χρόνια- 270 (!!!) ..
Όμως , τα φερτά υλικά του ποταμού , μπάζα από την κατασκευή της γέφυρας που τα πετούσαν εκεί μέσα και τα υπόλοιπα παρασυρόμενα στον αγωγό των ομβρίων της επιφάνειας γύρω από το βάραθρο΄ που χύνονται στην ..”τρύπα” έχουν ανυψώσει εντυπωσιακά τον πυθμένα του κατακόρυφου αυτού” πηγαδιού”!!!
Η σκέψη ότι εδώ και κοντά 80 χρόνια , Έλληνες πέταγαν εκεί μέσα Έλληνες , κάνουν το μυαλό να αλλοφρονεί και η επιθυμία να φύγεις από εκεί ,το γρηγορότερο, είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική ….
Ο αδελφοκτόνος σπαραγμός που ξεκίνησε ενόσω οι Ναζί ήταν ανάμεσά μας , οδηγούσε στην Τρύπα ανθρώπους για να προσφερθούν στον ..Μινώταυρο αυτού του χάους …
Κατανικώντας όλα τα συναισθήματα , φωτογράφησα το μέρος κι ύστερα….
.Στο αυτοκίνητο και δρόμο….
Αποχαιρετίσαμε την καλοδεχτική κυρία του κέντρου η μηχανή βρυχήθηκε κινώντας το όχημα για το πρώτο ..σκάλωμα του δρομολογίου το Λογγίτσι , αρχή της αφήγησης ..
Οι σημαίες των υψωμάτων , τώρα, χάνονταν πίσω μας ,το πρόσωπο του Θανάση χωμένο στις σελίδες του τεφτεριού των παραγγελιών και των λοιπών σημειώσεων , εγώ να εξερευνώ με τα μάτια όλο το οπτικό πεδίο κι ο Χάρης :
”Πάμε για ..Τσούκα”;
”Πάμε, πάμε ,να ξεμπερδεύουμε” ο Θανάσης ….
Και το όχημα πήρε κατεύθυνση για πάνω , έχοντας τον Αγραφιώτη στα αριστερά μας !!!
”Να, εκεί απάνου πάμε”, δείχνοντας και με το χέρι ..
Απάνου- απάνου ;
”Σχεδόν κατακορφαδίς ” !!
Ρε, Θανάση, εκεί απάνου ;
” Θα πάμε και ψηλότερα , αργότερα”…
”Αμ, πως ,νομίζεις, βγαίνει το ψωμί”;
Τη φράση αυτή του Θανάση την κουβάλησα σ’ όλη το διάστημα του διήμερου …
Την κουβάλησα σ’ όλη τη διαδρομή περνώντας από δύσκολους δρόμους και κάθε τόσο μου έλεγαν τα παιδιά :
”Παλιά , χωματόδρομοι και πολύ στενότεροι απ’ όσο σήμερα …
Μην κοιτάς ,τώρα, Τότε…..
Έτοιμοι κάθε στιγμή να πηδήσουμε έξω αν καταλαβαίναμε οτι το χώμα δεν αντέχει”..
Για να βγεί το ψωμί …
Έτσι ,με τη ψυχή πολλές φορές στο στόμα, μέσα στη λασπουριά των αλύπητων βροχών του φθινοπώρου , με τα χιόνια του Γεναριού , τις κάψες του Ιούλη και η ανακούφιση με τις ασύγκριτες στα βουνά Άνοιξες ..
Κι ο γαλάζιος ταξιδευτής όλο και να ανεβοκατεβαίνει βουνά να διαβαίνει φαράγγια να νικάει ρέμματα κουβαλώντας ανθρώπους και εμπορεύματα στην δύσκολη επικοινωνία με τους ορεινούς πελάτες …
36 χρόνια …
36 χρόνια κι ο Θανάσης από το δροσερό παλληκάρι των 22 χρόνων έφτασε στα 58!!!
Όλο κι ανεβαίναμε κι ο Αγραφιώτης γινόταν μικρότερος , ώσπου…
Η ταμπέλα του δρόμου έγραφε ..
”ΚΑΤΩ ΤΣΟΥΚΑ ” !!!
Στα ..100 μέτρα πιο πάνω δεσπόζει η εκκλησία του χωριού με τον περιβάλλοντα χώρο του κοιμητηρίου ….
Παρακάτω,
Κάτω από μια σκιερή μουριά μια χαρούμενη παρέα , κάθε λογής ηλικιών – άντρες όλοι- ήταν η ευχάριστη εικόνα σαν κατέβηκα από το όχημα !!!
Αραδιασμένοι στις καρέκλες του μαγαζιού ,που έστεκε πιο πίσω , αντέδρασαν με χαρούμενα και καταδεκτικά επιφωνήματα στην παρουσία των αδελφιών!!!!
Με το στόμα τα καλωσορίσματα για τους επίκαιρους λόγους και τις ερωτήσεις για τις οικογένειες
των συνοδοιπόρων μου!!!!
Μα κι αυτοί….
Για όλους ρώταγαν !!!
Πρέπει να το τονίσω…
Αυτός ο Θανάσης ….Σκέτο …Google δημοσίων σχέσεων !!!
Kι ο Χάρης!!!
Αλλά ετούτος ο μεγάλος δεν παίζεται με τίποτε !!!
Κι όπως λένε στη Κεφαλονιά…ξέρει που γεννάει κι η μαύρη κότα !!!!
Και την …ικανότητα , όσο το ταξίδι πήγαινε σε πιο πολύκοσμες περιοχές ,την έβλεπα …αύξουσα !!!
Μεγάλο προσόν η μνήμη κι όταν νταραβερίζεσαι με κόσμο πολύ!!!
Και οι Φασούληδες τόχουν με το παραπάνω !!!
Αλλά, δεν είναι μόνο το έμφυτο του προσόντος της δυνατής μνήμης …
Βγαίνει κι από την υποχρέωση και την ευχαρίστηση γιαυτούς τους ανθρώπους που παίρνουν κάθε τόσο τηλέφωνο για τις παραγγελίες τους ,αναδεικνύοντας την εμπιστοσύνη και την ικανοποίηση για τις προσφερόμενες υπηρεσίες των δύο αδερφών !!!
Και οι παραγγελίες επί τόπου και ..όπου τύχει και επισκευές …
Από τη λαβή τηγανιού μέχρι και….θερμουδραυλικές εγκαταστάσεις !!!
Κι’ ύστερα, άντε να μην τους αγαπάς !!!!
Καθυστέρησα δυο – τρία λεπτά για να πάω στην ευχάριστη συντροφιά κι ο Θανάσης ανέλαβε τις συστάσεις …
Με ευχαρίστηση έστερξαν στην ερώτησή μου αν μπορούσα να τους αποθανατίσω στην φωτογραφία και στο βίντεο !!!
”Θα ..μας βάλ’σ κι στ’ τηλιόρασ”’;
Μέχρι τον ”Μαΐστρο” το μπορετό μου και τους το εξήγησα ..
Η κουβέντα για τον ..”κορώνα” ήλθε φυσιολογική κι ο Χάρης :
Πως πάει ο κορωνοιός;
”Πού να μας έβρ’ ιδώ απάν…
Φλάουμαστι ,δε του συζητάμι, κι τουν Απόστόλ’ σάματ’ θα τουνι φ’λ’ισου;” γύρισε και κοίταξε τον διπλανό του , σκάζοντας στα γέλια !!!!
”Νιά χαρά τ’ περνάμι ιδώ απάν’ , νιά χαρά” !!!!
”Τι θα πάριτι μουρέ πιδιά , να σας κεράσουμι”;
Οι παραγγελίες – κέρασμα για τους οδοιπόρους -ευγενική προσφορά και επισφράγιση των θερμών καλωσορισμάτων, ήρθαν σε κρύες πορτοκαλάδες που αλάφρωσαν τη κάψα του ταξιδιού !!!
Ωραίο μέρος εδω, παρατήρησε ο Χάρης ….
”Α, ιδώ του λέμι ..παραλία…
Εμ , ισείς μουναχά έχιτι ;
Κοιτ’τάτι μέχρι που βλέπουμι, δείχνοντας την μοναδική θέα προς την κοιλάδα του Αγραφιώτη και τα βουνά που ορθώνονται απέναντι ..
Ένας από την ομήγυρη , ανέλαβε να μου τα ονοματίσει :
”Ικιό μι τσ’ δύο κουρφές είνι η Φούρκα κι απου δίπλα η τρύπα τ’ Κατσαντών…
Αριστιρότιρα – δε φαίνιτι- είνι η Γρανίτσα μι του Καλόηρου”!!!
Ο Ήλιος που δεν λογαριάζει παρέες και κουβέντες είχε πιάσει τη μέση του ουράνιου θόλου και σηματοδοτούσε το τέλος της όμορφης στάσης !!!!
Σιγά- σιγά να του δίνουμε …
Ποιό , σιγά- σιγά….
Το γοργό και χάρη έχει!!!
Δώδεκα κι ακόμα στη κάτω Τσούκα ….
Καλή κι όμορφη η παρέα αλλά για τους αρχόσχολους ..
Αργόσχολοι….
Τρόπος του λέγειν- μερικώς ..
Υπήρχαν άνθρωπο μεγάλης ηλικίας , αλλά και άτομα του ενεργότατου μόχθου, ε, είχαν κι αυτοί το δικαίωμα μιας ανάσας !!!!
Κι’ εμείς – βάνω και την αφεντιά μου μέσα,. καλά…- έχουμε δρόμους και δρόμους …
”Οι εφτά μουριές” το όνομα του μαγαζιού …
Γύριζα τα μάτια να μετρήσω τις εφτά κι όλο μία έβλεπα …
Δεν ρώτησα από μια ακατανόητη συστολή ίσως όμως , κατά βάθος να ήταν κάτι μπροστά μου και δεν έπεφτε στην οπτική αντίληψή μου …
77 χρονών, με το δεξί μάτι όχι και στα συγκαλά του …
Το πράγμα ξεκαθάρισε προχτές ..
Ρωτάω τον Θανάση : Γιατί ρε Θανάση, εκεί, το μαγαζί το λένε έτσι;
”Έχει εφτά μουριές”…
Και πού ήταν Θανάση μου;
”Από μικρές τις τύλιξαν , μεταξύ τους, και τώρα… ΜΙΑ μουριά , εκεί που ξεπεζέψαμε ”!!!!!
Οι ευχές όλων για τη καλή τη στράτα και το ..μπλε – σαν λίγο βαριόθυμο, μου φάνηκε, ε δεν ήταν και το καλύτερο, καταμεσήμερο να παίρνει τον ανήφορο-άρχισε να κινά τους τροχούς για άνω και…παραπάνω ακόμα , μόνο οι αρχαίοι θα μείνουν …παραπονεμένοι – στην κορφή – κορφή…τι άλλο παρά αρχαία ακρόπολη , ΝΑΙ ακρόπολη!!!!!
”Κάστρο της Τσούκας ” αναφέρεται στην Βικιπαίδεια !!!
Όρεξη που την είχαν οι αρχαίοι ημών…
Κοντογειτόνοι – από πάνω αυτοί – με τον Νεκτάριο !!!
Και ..κάστρο του Νεκτάριου να το έλεγαν , δεν θα έπεφταν έξω στην ονομασία !!!
Εκεί , στα …500 μ .υψόμετρο !!!!
Περιττό να αναφέρω ότι η χλωρίδα της περιοχής , ίδια κι όμοια με των ισόμετρων – σε ύψος – δικών μας περιοχών ..
Για εκεί πηγαίναμε, να παραδώσουμε παραγγελίες κι ό,τι άλλο , στο αυτοκίνητο, που μπορεί να κίναγε το ενδιαφέρον του…ΑνωΤσουκιώτη συμπαθέστατου κτηνοτρόφου και της συμβίας του …
Άνω Τσούκα, λοιπόν, με τον Νεκτάριο να μας καλωσορίζει θερμά- η πρώτη του κουβέντα να πάμε σπίτι για καφέ, τσίπουρο-και ΄….άντε το ίδιο τροπάρι για τους Φασούληδες !!!!
”Καλά πιδιά , ούτι κι θ’μάμι απου πότι ανιβέν’νι μεχρι δω…
Δεν πατάει αλλους σαν αυτ’νους ιδώ απά’ν’ …
Κι ου πατέρας’μ’ ,μι τα πιδιά είχι παρτίδις
Τσ’ έχουμι δ’ κούς μας ανθρώπ’ς ” !!!!!
Και πως να μην τους έχεις δικούς σου ανθρώπους ,καλέ μου ξωμάχε της Αγραφιώτικης βουνοκορφής …
36 ΧΡΟΝΙΑ, τώρα, το παλληκαράκι των 22 χρόνων κι ο έφηβος των ..17 ( τοτε) έχουν κάνει δική τους την περιοχή και όχι μόνο αυτή, υφαίνοντας ,με τον ιδρώτα της σκληρής και συνεπούς δουλειάς , τον ιστό της τίμιας γνωριμίας με τους ανθρώπους των περιοχών!!!!
Από την Εγγύς Θεσσαλία, τα ορεινά της Άρτας , τον Βάλτο ολόκληρο και το μισό – οπωσδήποτε – της Ευρυτανίας, φέρνοντας στη πόρτα σου όλα τα χρειαζούμενα !!!!
Πάλι , ”φλασάκι” η φράση του Θανάση…”Έτσι βγαίνει το ψωμί” !!!!
Ναι, ρε Θανάση, έτσι ….
Μέχρι και στους ορεινούς αρχαίους ζυγώνοντας !!!!
Η ώρα άρχιζε να δείχνει τα δόντια της και δεν μας έπαιρνε άλλο να χαρούμε τη συντροφιά του Νεκτάριου και της καλωσυνάτης συζύγου του …
Τα νταραβέρια τελείωσαν-παραδόθηκαν οι παραγγελίες, δόθηκαν κι άλλες , χαιρετισμοί – και …
Ο…μπλε καταλάβαινε κατήφορο και δεν κρατιόταν !!!!
Γιατί στο δρόμο υπάρχουν και τα απρόοπτα που κλέβουν χρόνο ….
Πελάτισσα από πολλά χρόνια !!!
Χίλιες δουλειές- που λέει ο λόγος – έχουν κάνει στο σπιτικό της τα παιδιά, χώρια τα χρέιαζούμενα της νοικοκυρικής …
Ένα τηλέφωνο και σε 10 μέρες – άντε δεκαπέντε- το μπλέ αράζει στο γραφικό σπίτι , μπροστά στο δρόμο σ’ έναν από τους μαχαλάδες της άνω Τσούκας !!!
Η στάση, καθαρά για τον χαιρετισμό και μόνο΄…
Στη θέα, όμως, της γυναίκας μαυροφορεμένης η χαρούμενη διάθεση άλλαξε σε υποβολή ..συλλυπητηρίων….
Μας ανήγγειλε τον θάνατο του συζύγου της …
Σχεδόν 3 μήνες είχαν να πατήσουν εξ αιτίας του lockdown και αρκετά γεγονότα είχαν μεσολαβήσει στο μεταξύ διάστημα …
Ο χρόνος όμως έτρεχε αδιαφορώντας για λύπες και γρήγορα ο πολεμιστής έπαιρνε τον δρόμο για κάτω – λίγο πιο κάτω – στον ”Σταυρό” όπου και τελείωνε η αποστολή μας στην μείζονα Τσούκα…
Ο” Σταυρός του Γκορόγια ” Το επίθετο της ολότητας, σχεδόν, των ανθρώπων του Σταυρού : Γκορόγιας !!!!
Και στο τοπωνύμιο προστέθηκε και το Γκορογέικο !!!!!
Εκεί , και του..Ταξιάρχη ο καφενές !!!!
Σημείο αναφοράς επικοινωνίας και συναντήσεων όλων των Τσουκαίων , άλλοτε !!!!
Ηβιασύνη – βιασύνη αλλά κι ο τελευταίος πελάτης …χρονοβόρος !!!
Αν δεν κερνούσε , δεν φεύγαμε με τίποτε!!!
Και πέρα από τα ..τσοκάνια , τα συνοδευτικά των ηχηρών αυτών και την ..τακτοποίηση .. παλαιοτέρων ..οφελών – μεσολάβησε αυτός ο διάολος με το κλείσιμο- ε και η εξόφληση πήγε πίσω , όμως….
Νάχουμε καθαρά τα πιάτα μας !!!
Και το βιβλίο του Θανάση σε ..οργασμό !!!
Τελικά, αφού δεν μας πέρασε η ευγενική άρνηση στην επιμονή του πελάτη Γιώργου , ήπιαμε τα αναψυκτικά απνευστί , χαιρετούρες, μιά παραγγελία της τελευταίας στιγμής και βλέπω τον Χάρη να σκύβει πάνω στο καπώ και να αφουγκράζεται !!!!
Ύστερα το κεφάλι του σαν κάτι επιδοκιμαστικά και το χέρι του καθησυχαστικά μπήκε στην καμπίνα , ο κουβαλητής μούγκρισε – κάπως σαν ευχαρίστηση , μου φάνηκε- κι ύστερα … μέχρι να πούμε κύμινο , βρεθήκαμε στο ποτάμι !!!!
Α, μην περιμένετε να σας πω τι ειπώθηκε σ’ αυτή την γλώσσα- αλλοίμονο, τώρα εγώ… με την πρώτη, να μάθω τα μυστικά τους αλλά,
Μην σας παραξενεύει η ..συνεννόηση του Χάρη με τον γαλάζιο…
Και τ’ άψυχα ..καταλαβαίνουν !!!
30 χρόνια σύντροφοι…
30 χρόνια μαζί στα εύκολα και στα στριμόκωλα , στις όμορφες και λαμπερές μέρες , στις κρύες και μισοσκότεινες , στις γεμάτες χιόνι , βροχή κι ομίχλη ΠΑΝΤΑ μαζί , οι τρείς τους !!!!
Οι τρείς τους για να χτίσουν πέτρα- πέτρα την καλή εμπορική τους εικόνα , ΄για να θεμελιώσουν την εμπιστοσύνη όσο και την αγάπη με τους πελάτες σ’ όλο το χωρικό φάσμα όπου διακινούνται!!!
Οι Φασουλαίοι να φροντίζουν τον μπλε κι αυτός , πρόθυμα κι αγόγγυστα να υπακούει στις προσταγές του τιμονιού και να μεταφέρει ανθρώπους κι εμπορεύματα στις δυσπρόσιτες περιοχές τεσσάρων νομών ( !!!!)
Πώς τον είπαμε τον συνοικισμό με το βενζινάδικο , δίπλα απ’ το ποτάμι;
Α, ναι…”Αμπλιανός”!!!
Το …”ταισάρι” του πετρελαίου γιόμισε ως απάνω , άντε και το νεράκι του , έλεγχος στα λάστιχα και….
Για πού τώρα , ρώτησα ….
”Εδώ , παραπέρα ” μου απάντησε ο Θανάσης , θα δεις και θα ..θαυμάσεις”
Να θαυμάσω, ναι, αλλά τί;
Την περίπτωση του καλού μας κτηνοτρόφου !!!
Είδα , θαύμασα και σταυροκοπήθηκα !!!
Τυφλός, από τα 22 του , από τα εκπληκτικά παραδείγματα ανθρώπινης θέλησης !!!
Και όχι μόνο θέλησης .
Οι απίστευτες δυνάμεις των άλλων αισθήσεων που συστρατεύονται για να αναπληρώσουν , το δυνατόν, την χαμένη ..αδελφή ..
Κάνει μπάνιο μόνος του, ξυρίζεται , πηγαίνει στο σταύλο φροντίζει τα ζωντανά του , τα αρμέγει :!!!!
Κάνει επισκέψεις στους γειτόνους – και 500μ. μακριά- μαγειρεύει και το καταπληκτικό :
Αγοράζει από τα αδέλφια, τσοκάνια – εκτελώντας παραγγελίες συναδέλφων του κτηνοτρόφων και
ΜΟΝΟΣ διαμορφώνει τους ήχους των κρεμαστών κατά την επιθυμία των αγοραστών !!!!!
Μας υποδέχτηκε θερμά, ρώτησε για όλη την οικογένεια των παιδιών , ολοφάνερη η οικειότητα με τα αδέλφια κι όπως μου είπε, δεν θυμάται πόσα χρόνια διαρκεί η γνωριμία τους κι ύστερα …..
Ύστερα , ο Θανάσης του έβαλε μπροστά του ένα μεγάλο κουτί με τσοκάνια …
Και άρχισε η ..θαυμαστή ..διαδικασία !!!
Ένα- ένα τα έπαιρνε ,τα κούναγε με δυο- τρείς κινήσεις , άκουγε τους ήχους περιεργάζονταν με την αφή, την υφή του μετάλλου κι αν τον ικανοποιούσαν , τα έβαζε στην δεξιά άκρη …
Τα άλλα στην αριστερή – απορριπτέα …
Ύστερα , επανέλεγχος στα ..προκριθέντα και ό, τι έβγαλε η τελική εκτίμηση , πληρωμή επί τόπου και ύστερα στο σπίτι για την ..ηχητική διαμόρφωση για κάθε κοπάδι !!!!
Η ..Διεγερμένη αφή, η οξυμμένη ακοή , το μυαλό που ανεβάζει στροφές πάνω από τον αρτιμελή , είναι τα εργαλεία του !!!!
Ο καλός μας , ο ευγενικός , ο πολυμήχανος Θύμιος από το ”Κρυονέρι” !!!!
Ο Θεός άτυχους κάνει αλλά και κανέναν δεν τον αφήνει στη μοίρα του !!!!
Κι’ ο φίλος μας έχει ξεπεράσει όλες τις δυσχέρειες και είναι κάτι παραπάνω από ….”κανονικός” – συγνώμη Θύμιο για την έκφραση ….
Αφού τελείωσαν όλα τα νταραβέρια με τον απίθανο Κρυονερίτη , ξανά στο δρόμο….
Για …Παλαιοκατούνα !!!!
H ώρα ..μάζευε και στο πανέμορφο χωριό – όπως το χάρηκα – είχαμε δουλειές , μα – κυρίως- έπρεπε να τακτοποιήσουμε την εκκρεμότητα του στομαχιού …..
Πεινούσαμε και το ρολόι έδειχνε κι όλας τρείς ,την ώρα που χαιρετήσαμε τον Θύμιο και τον ..
παιχνιδιάρη τετράποδο σύντροφό του που μας σκλάβωσε με τα σκέρτσα του !!!!
850 υψόμετρο λένε τα γεωγραφικά στοιχεία για το πανέμορφο χωριό των 400 μόνιμων κατοίκων
Χωριό έκπληξη σε ομορφιά , η Παλαιοκατούνα !!!!
Την ομορφιά της την διαπιστώνεις περνώντας στους όμορφους δρόμους της ανεβαίνοντας όλα τα επίπεδα που συνιστούν τον οικιστικό ιστό του χωριού ..
Και η πλατεία ….
με διαζώματα !!!!
Και την επιβλητική -για τον συνολικό περιβάλλοντα χώρο- εκκλησία της !!!!
Κάτσαμε απέναντι , στην αυλή της φιλόξενης ταβέρνας φίλων των παιδιών για να ικανοποιήσουμε την άμεση ανάγκη μας , του φαγητού !!!!
Τα νόστιμα τυροπιτάκια της Δώρας φάνηκαν ανίσχυρα στις ορεκτικές ανάγκες τόσου δρόμου και το ρολόι , όταν, το παιδί της ταβέρνας μας σέρβιρε , έδειχνε τέσσερις!!!
Αααα,
Το φαί χρειάζεται και τη σιέστα ( ανάπαυση) του ….
Διαλέξαμε την σκιά ενός πλάτανου της πλατείας και οι καφέδες , έδιωξαν την νύστα , βοηθούσης και της συζήτησης με ντόπιους που μας καλωσόρισαν με εγκαρδιότητα και η οικειότητα με τα αδέλφια , κάτι παραπάνω από εμφανής !!!!
Κι άλλη μια , ακόμα, ευκαιρία να διαπιστώσω την αγάπη , τον σεβασμό και την εκτίμηση που τρέφουν για τους Φασούληδες ΚΑΙ σ’ εκείνον τον τόπο…
Που όλο και γινόταν περισσότερο αντιληπτή στις γειτονιές και τα σπίτια πελατών αλλά και περιοίκων στα επίπεδα του χωριού που ο μπλε ανέβαινε ξεκούραστος , ύστερα από ανάπαυση μιάμισης ώρας !!!
Kαι ο Θανάσης από το μικρόφωνο να αναγγέλλει την άφιξη , σταματώντας , τελικά στο πιό ψηλό επίπεδο , όπου ο Χάρης ανέλαβε την επιδιόρθωση μιας σόμπας κι ο Θανάσης την διάθεση αναλωσίμων !!!
Πιστέψτε το,
Στην αναχώρησή , μας κατευόδωσε όλη η γειτονιά κι ο μικρός Μάριος έστελνε στην δασκάλα του την Δώρα , στην Αμφιλοχία ,”πολλά φιλάκια ”!!!
Επαναλαμβάνω,
Όμορφο χωριό η Παλαιοκατούνα με ανθρώπους πρόσχαρους και καλοδεκτικούς !!!
Η ώρα , πια προχώραγε και το ταξίδι μας , με τις στάσεις, ως τη Γρανίτσα, ακόμα αρκετό…
Είχαμε , μπροστά μας την Βούλπη και το Λημέρι όπου μας περίμεναν πελάτες , δουλειά και αρκετή χρονοκαθυστέρηση …
Έτσι είναι…
Ο πελάτης σε περιμένει , δεν γίνεται, όμως, η επαφή να περιορίζεται, μόνο, στην παράδοση των παραγγελιών ή και την αγορά της τελευταίας στιγμής…
Αν ήταν έτσι , από τα πρώτα χρόνια , τα αδέλφια αλλά και κάθε άλλος παρόμοιος επαγγελματίας θα είχαν βγεί έξω από την εκτίμηση και την προτίμηση της πελατείας …
Το εμπόριο τρέφεται από το πνεύμα κατανόησης και εμπιστοσύνης που αναπτύσσεται μεταξύ των συναλασσόμενων μερών που καταλήγουν , ακόμα και σε δεσμούς φιλίας !!!
Ακόμα και τα μεγάλα νταραβέρια – από πόλη σε πόλη , ακόμα κι απο κράτος σε κράτος συντηρούνται και αναπτύσσονται από τις σχέσεις ..
Και πολύ περισσότερο αυτού του είδους οι εμπορικές σχέσεις που ασκούν τα αδέλφια στις κλειστές κοινωνίες των ορεινών περιοχών
Φαντασθείτε , να πηγαίνεις στον Νεκτάριο χωρίς κουβέντα , τον ζεστό τον λόγο , ίσα- ίσα για τα ..τσοκάνια και μόνο;
Ε, τον έχασες…
Αυτόν και κάθε άλλον , όπως το ζευγάρι των ηλικιωμένων στην Όμορφη Βούλπη …
Ποιά , ήταν η παραγγελία και ο λόγος να φάμε χρόνο κοντά στην μισή ώρα;
Μια ..βάση από ψηστιέρα που την περίμενε η καλή κυρούλα καιρό , μιας και είχε μεσολαβήσει το κλείσιμο …
Εκείνο το ταπεινό πράγμα- ούτε 10 ευρώ δεν κόστιζε- το περίμενε η νοικοκυρά για την μαγειρική βολή της και την ευχαρίστηση την έβγαλε μ’ ένα σωρό ευχές και ευχαριστώ !!!
Σας μεταφέρω – αυτούσια- και την κουβέντα του 85χρονου άντρα της , όπως την αποτύπωσε το βίντεο που τραβούσα :
” Οι Φασουλαίοι είνι στάνταρ ανθρώπ’ , ειλικρινείς, αμέσους έρχουντι , δεν λενι ψέμματα , μας ιξιπιριτούνι όπους κανουνίζουμαστι” !!!!!
Ε, πως να μην τους αγαπάνε τους Φασουλαίους και στη Βούλπη; Αυτό που είπαμε για τον Νεκτάριο , τονΓιώργο …στον ”Σταυρό” ,την διαχυτική γιαγιά στο Λογγίτσι ,τη γειτονιά στην Παλιοκατούνα και τώρα, ο γέρο αγροφύλακας και η σύζυγός του …πρός επίρρωσιν !!!!
30 ΧΡΌΝΙΑ,γνωριζόμαστε συμπλήρωσε ο Θανάσης !!!
Ο Αγροφύλακας στην…. ακμή των αγροφυλακίστηκων καθηκόντων και του Θανάση , του λείπανε και δυο χρόνια για να πιάσει τρεις δεκαετίες ζωής!!!!
Κάθε σταθμός και μιά εκδήλωση αγάπης και εκτίμησης στους εμπόρους των ορεινών !!!
Και είμαστε, ακόμα, στο τέταρτο της περιπλάνησης !!!!
Το αυτοκίνητο άφησε πίσω το ηλικιωμένο ζευγάρι με το χέρι σηκωμένο , σε χαιρετισμό, και στα πρώτα χιλιόμετρα διαδρομής , η δασική φύση μου επεφύλασσε την μεγάλη έκπληξη !!!!
Τα έλατα !!!!!
Περίεργο …
Μετάλλαξη του φυτικού τοπίου !!!!
Mου το είπε κι ο Νίκος:
Είναι περίεργο πως στο ίδιο υψόμετρο ,η Βούλπη δεν έχει (έλατα) και μόλις , λίγα χιλιόμετρα
πιό κει ,τα πυκνά ελατοδάση…
Ίσως τα χώματα …”
Ο πυκνός Ελατιάς έρχονταν πελώριος στο οπτικό μας πεδίο !!!
Ορμούσε ο Γαλάζιος καταπάνω του κι ‘ αυτός, απτόητος ..γιούργια κατά τη πορεία μας !!!!
Τα αδέρφια, δεν έδιναν μεγάλη σημασία ..
Απορροφημένοι στην σκέψη της στάσης στο Λημέρι που απείχε ελάχιστα και η…..
Η συνήθεια του τακτικού δρομολογίου , λίγο – πολύ τους έχει αναστείλει τα αισθαντικά στοιχεία
του πρωτοεπισκεπτόμενου, όπως εγώ!!!!
Η εικόνα ελατόδασου δεν ήταν καθόλου ξένη σε μένα…
Ο Προυσσός και η φύση του , το ανεπανάληπτο αντάμωμα των ελατιών της Φουρνάς, του Αη Γιώργη και της Αγίας Τριάδας στο πίσω μέρος του Βελουχιού που είναι μοναδικό σε ομορφιά και χαρα σ’ εκείνον που το έχει απολαύσει , η Ήπειρος , ο Ορεινός Βάλτος , το Μαίναλοκαι όχι μόνο αυτές οι περιοχές !!!!
Αλλά εδώ ήταν το ,ξαφνικά ,πολύ ευχάριστο -δεν το έχω ξαναζήσει έτσι !!!
Τα παράθυρα του αυτοκινήτου ολάνοιχτα και η μυρωδιά της σμίξης του ρετσινιού , των ελατοκορφών της μελιτοφορίας και τα αρώματα των θάμνων και των λουλουδιών -προχωρημένη άνοιξη εκεί, είπαμε- έκαναν την όσφρηση να …αναστενάζει από την ευχαρίστηση !!!!
Σκέτη Μαγεία !!!!!
Φρένο κι ο μπλέ, πειθήνια, κόκκαλο!!!!
Χάρη;
”Πίνουμε νεράκι κι ό,τι άλλο…έχει… ”ανάγκη” ο καθένας ..
Κοίτα , να η βρύση ”!!!
Δεξιά του δρόμου , στην κάτω μεριά, πλάι στο ρέμμα ….
Καλοχτισμένη , καλοφροντισμένη , με τα πέτρινα πεζούλια τηςκαι τους πάγκους , με το βαθούλωμά της απ’ όπου έρρεε νερό..ζείδωρο για τον αποσταμένο διαβατάρη !!!!
Σύλλογος Λημεριωτών ο ….”Κατσαντώνης” 1983 η μαρμαρένια πλάκα της αφιέρωσης !!!!
Και βέβαια στον Κατσαντώνη η μνήμη και το κατασκεύασμα …
Κι απο του ήρωα το στόμα και τα κατορθώματα, έτρεχε λόγος και παράδειγμα λευτεριάς !!!!
Δροσιστήκαμε και στείλαμε νοερά τα ευχαριστήρια στους δωρητές Λημεριώτες κι ύστερα στο αυτοκίνητο ….
Λημέρι ….
Κατεβήκαμε….
Αποσβολωμένος από το φανταστικό τοπίο του περικυκλωμένου, από το δάσος τούτων των κωνοφόρων ,οικισμού, δεν είχα το κουράγιο να φτάσω στο καφενείο- εστιατόριο όπου μας υποδέχτηκαν με περισσή χαρά θαμώνες και η ιδιοκτήτρια Σόφη !!!!
Έγιναν οι συστάσεις κι ο Θανάσης με πήρε στόν εσωτερικό χώρο….
”΄Σε τούτο το μαγαζί έχουμε κάνει του κόσμου τις δουλειές , ακόμα και στον όροφο όπου είναι το σπίτι ”
Κι εκεί απάνω στην κουβέντα , να και η μάνα και η χαρά , στην θέα των παιδιών, μέσα από την καρδιά της !!!!
Ρώτησε για όλους !!!!
Δεν έιναι σχέση πελάτη- εμπόρου …
Ένας ψυχικός δεσμός είναι, που δημιουργήθηκε μέσα στα χρόνια γνωριμίας και αναμφισβήτητα λόγος κρίσεως ΠΑΝΤΑ η καλή επαγγελματική πίστη των παιδιών !!!
Ό,τι παρατήρησα στίς προηγούμενες στάσεις – ίσως και περισσότερο στο Λημέρι …
Η παρέα όλο και μεγάλωνε με την άφιξη περαστικών …
Και η κουβέντα ήλθε στο πανηγύρι του Αυγούστου ,στις 23 – της Παναγίας της Προυσσιώτισσας που οι Λημεριώτες γιορτάζουν με ξεχωριστή ευλάβεια και η αγωνία της πραγματοποίησης ήταν φανερή σε όλους…
Το πανηγύρι καθοριστικός σταθμός , σημείο αναφοράς στην ζωή των χωριών , την οικονομική και κοινωνική ζωή τους , η χαρά για το – έστω και σύντομο- νόστιμο ήμαρ των ξενητεμένων , η προσμονή του γλεντιού , του χορού !!!!
Ο τύπος με το καπελλάκι ζήτησε την άδεια των παιδιών να βάλει την αφίσσα – φωτογραφία ενός τραγουδιστή στο αυτοκίνητο και το αίτημα έγινε ..ασμένως δεκτό !!!!
Μόνο που δεν κράτησε πολύ η παρουσία του στα …νώτα του Γαλάζιου …
Όταν , μετά, φτάσαμε στην Γρανίτσα , μάθαμε την απόφαση του Χαρδαλιά πως, πανηγύρια…ΠΑΠΑΛΑ(!!!!)και ο Θανάσης, την άλλη μέρα στο Λιθοχώρι……καθαίρεση του ..Αοιδού……
Ο Ηλιος …”φλερτάριζε πιά, τα Βαλτινά βουνά , για να τα διαβεί ,να ξεχυθεί κατά τη θάλασσα να βάλει φωτιές στον ουρανό της δύσης και με το αντιφέγγισμα στα νερά να δημιουργήσει-μια ακόμα φορά την φαντασμαγορική εικόνα ,διαδικασία που κρατάει από τότε που ο Δημιουργός είπε το …”Γεννηθήτω” !!!
Ήταν φανερό πως έπρεπε να …αναχωρούμε σιγά- σιγά …
Καλή η παρέα , η κουβέντα αλλά,
Ήταν , βλέπετε, και το ανέβασμα , σχεδόν, στην κορυφή του χωριού για την τελευταία πράξη της πρώτης μέρας , την επίσκεψη στην κυρά Σαββούλα !!!!
Και μόνο να της πούν τον παρηγορητικό λόγο , έφτανε και περίσσευε η άνοδος στα ψηλά του κατοικιού της χήρας και χαροκαμμένης μάνας ..
Το εμπορικό κομμάτι- στοιχείο απαραίτητο για την κυρά- τακτοποιήθηκε με απλή και σύντομη διαδικασία κι απόμεινε κοντά ένα μισάωρο για κουβέντα που την είχε – ήταν φανερό- ανάγκη …
Απώλεια, κενό ο χαμός του συζύγου μα το μαχαίρι το κοφτερό στην καρδιά της μάνας που κήδεψε το αγόρι της …
Με χίλιες ευχές κι ευχαριστήρια για την εξυπηρέτηση και ΚΥΡΙΩΣ για την ώρα της παρέας ,
Χαιρετήσαμε – αφού πήραμε και κάποια παραγγελία για την επόμενη επίσκεψη- με βαρύ το νου και την καρδιά και καθώς κατηφορίζαμε, πρόλαβα να παγιδέψω στο φακό τον κατακκόκινο ήλιο καθώς διάβαινε από το χώρισμα της Καλάνας και του Μητσελιού, οδεύοντας για της ..Δύσης τα ξενοτόπια !!!!
Μέχρι να φτάσουμε στον κύριο δρόμο, η νύχτα είχε απλώσει ,για καλά , το πέπλο της !!!!
Eίχαμε και μερικές ψιλοδουλειές στο Λημέρι , αλλά η βιασύνη μας ήταν να είμαστε έγκαιρα στο ραντεβού με τον Φίλιππα …
Τον Αναστασιάδη !!!!
Ναι, υπάρχει και το μικρό κεφάλαιο αναφοράς, σε τούτο οδοιπορικό,αφιερωμένο στους Αναστασιαδαίους που έχουν πέρασμα ιστορίας στην Αμφιλοχία του Εμφύλιου και αργότερα ….
Ανταρτόπληκτους τους λέγαμε τους πρόσφυγες των ορεινών περιοχών που κατέφευγαν στα κατώμερα για να γλυτώσουν από τις συνέπειες του αδελφοκτόνου αλληλοσπαραγμού….
Αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να ζητήσουν ασφάλεια σε μέρη που δεν τα άγγιζε η καθημερινότητα του πολέμου ….
”;Ανταρτόπληκτοι” ,τα τρία αγόρια- ο Παντελής, ο Φίλιππας κι ο μικρότερος ο Μιχάλης – μαζί με την μάνα τους βρήκαν ασφάλεια στην Αμφιλοχία …
Πήγαν σχολείο , ολοκλήρωσαν τις εγκύκλιες σπουδές τους – ΟΛΟΙ , άριστοι μαθητές – κι ακολούθως στην Πρωτεύουσα για τα ανώτατα σχολειά!!!
Ανέβηκαν σε ψηλές θέσεις της κοινωνικής , επαγγελματικής και επιστημονικής ζωής , ζηλευτά παιδιά της ιδιαίτερης πατρίδας τους , αλλά και της Αμφιλοχίας !!!!
Από τους τρείς – τώρα, πιά- έμεινε ο Φίλιππας- συνταξιούχος, νομικός , καλός γνώριμος των Φασούληδων …
Τον Φίλιππα -με την μορφή του , ίσα- ίσα να υπάρχει στη θύμησή μου –θα έβλεπα μετά από…- συγχωρέστε με δεν θυμάμαι -πόσα χρόνια !!!
Και ίσως – το ομολογώ- να πέρναγε στο …”ντούκου” η παρουσία του, ΑΝ δεν είχε προηγηθεί τηλεφώνημά μου στο οποίο ανταποκρίθηκε-πιστέψτε το – με ..λυγμούς , παρακαλώντας μας να βρεθούμε !!!
Ε,ήταν ο πρώτος Γρανιτσιώτης που συναντήσαμε στην ταβέρνα που μας περίμενε…
Μόλις είχε τελειώσει το Lockdown αλλά αυτό δεν μας πτόησε να αγκαλιαστούμε με θέρμη !!!
Ως τα μεσάνυχτα και παραπέρα να μιλάμε για την Αμφιλοχία και τους ανθρώπους του χθές , για την σημερινή και την πορεία της …
Και στο διπλανό τραπέζι – φαντάσου- ο αγαπητός συνάδελφος Λάκης – συνταξιούχος κι αυτός, απόγονος της οικογένειας του μεγάλου Γρανιτσιώτη λογοτέχνη Στέφανου Γρανίτσα !!!
Πίναμε και λέγαμε με τον Φίλιππα- μαζί κι ο Θανάσης- ώσπου οι αντοχές από το οδοιπορικό της μέρας , δεν άφηναν , πιά, πολλά περιθώρια περαιτέρω παραμονής στην ταβέρνα και το..Ξενοδοχείο , ακριβώς από την πάνω μεριά …
Ανταλλάξαμε τις καληνύχτες με τον ορισμό του ραντεβού της επόμενη μέρας!!!
Η Κυριακάτικη μέρα υπόσχονταν τα καλύτερα και για μας που είχαμε δρόμο μπροστά μας ενθαρρυντική !!!
Από τον εξώστη της τραπεζαρίας του ξενοδοχείου απολάμβανα την απίστευτη θέα που ο οριζοντάς της έφτανε ως τα λουσμένα κιόλας ,από ήλιο, βουνά του Βάλτου !!!
Η Καλάνα , το Μητσέλι , ο δρόμος για το Περδικάκι, για τα Βρουβιανά!!!
Να, άπλωνες το χέρι και τα άγγιζες !!!
Και λίγο αριστερότερα το μάτι κι ο Αχελώος με την τεράστια λίμνη του !!!!
Η Γρανίτσα….
Άλλες δυό φορές, περαστικός – με βιασύνη- από το πανέμορφο χωριό της Ευρυτανίας..
Το προηγούμενο βράδυ , καθώς την προσεγγίζαμε, θαρρούσα πως τα φώτα της νύχτας ήταν σαν αστέρια καρφωμένα σ’εναν χαμηλό ουρανό…
Μου είχε κάνει εντύπωση η θέση του χωριού από την πρώτη φορά πέρασα….
Ο δρόμος, απο΄κάτω χαμηλά ως το ψηλότερο σημείο του οικισμού μοιάζει, περίπου, με ..σπείρα !!!
Ανεβαίνεις – ανεβαίνεις και έχεις την εντύπωση πως είσαι στο ίδιο σημείο !!!
Η υψομετρική διαφορά του Γρανιτσιώτικου χωριού μου θύμισε , ζωηρά, την εξίσου, όμορφη Μακρυνίτσα !!!!
Και σε …”τρελλαίνει ” το τοπίο !!!
Το πράσινο – το ελάτινο- κυριαρχεί κι όσο ανεβαίνεις για να φτάσεις στην κορφή του με το δασερό …”λοφίο”τόσο η εντύπωση απογειώνεται !!!
Η Γρανίτσα παλιός κατοικίσιμος τόπος- από τα βυζαντινά χρόνια – και το όνομά της , όπως λέει η …Βικιπαίδεια …Σλάβικο !!!
Που σημαίνει…σύνορο !!!
Κι όπως αναφέρει η βιβλιογραφία , ήταν πράγματι σημείο της συνοριακής γραμμής Παγασητικού- Αμβρακικού- ( ΠρωτόκολλοΓ,Δ’ Λονδίνου , Διάσκεψη Κωνσταντινούπολης- Συνθήκη ”Καλλεντέρ Κιόσκ” ) !!!
Το όνομα Γρανίτσα το βρίσκαμε , παλιότερα , και σε χωριά άλλων περιοχών μα, σήμερα , έχουν μετονομασθεί!!!
Στα 850 μ. Το υψόμετρό της και τους 371 κατοίκους της, ”απολαμβάνει” την προστασία των νώτων της από τον ”Καλόγερο”ή ..”Γραβάνη” , το βουνό που πήρε – κατά την παράδοση το όνομα από έναν μοναχό που πήγε να περάσει τον χειμώνα στο βουνό και την άνοιξη τον βρήκαν νεκρό !!!
Ναι ο Καλόγερος , η ψηλότερη κορφή του όρους ”Φτέρη” με την Γρανίτσα στο πλάι τουλόφου ”Αη Λιάς” που τα πόδια της λούζει ο ..”Γρανιτσιώτης” !!!
Τα παραπάνω, αλιευμένα από το διαδίκτυο για να ξέρω πέντε πράγματα για το μέρος που θα με φιλοξενούσε – αυτό,το τόσο όμορφο μέρος !!!
371 κάτοικοι με την τελευταία απογραφή …
Και μέχρι το 1960 , κοντά στους ..1000 !!!!
Πολλά τα χρόνια από τότε , θα μου πείτε, αλλά να γίνει και η απαραίτητη παρατήρηση :
Τότε το χωριό σε ..3 συνοικισμούς , ναι..
Κύριο χωριό ,άνω Ποταμιά, κάτω Ποταμιά !!!!
Σήμερα, η Άνω μόνο ..ανάμνηση κι όσοι είχαν μείνει στο χρονικό διάστημα μεταφέρθηκαν στον κύριο οικισμό !!
Και η κάτω…
Λίγοι οι εναπομείναντες με δραστηριοποιημένη τη ζωή τους , όμως!!!
Κι όλο αγνάντευα από τον εξώστη και δεν χόρταινα!!!
Όμως ,
Την μαγεία των στιγμών , διέκοψε το τηλεφώνημα του Θανάση …
Με περίμεναν για καφέ !!
Κάτω από την ταβέρνα …
Σε μιά μικρή όμορφη πλατεία με θέα προς το βουνό και το ποτάμι!!!
Η κίνηση ήταν ζωηρή …
Κόσμος πήγαινε στην εκκλησία που δεσπόζει δυό επίπεδα από εκεί του καφενείου ,κι άλλοι απολάμβαναν τον πρωινό καφέ , στην κεντρική πλατεία και την δροσιά που έφερνε από πάνω, το μεγάλο βουνό , προτού η ζέστη του Άλωνάρη κυριαρχήσει….
Και δεν σου δίνει την αίσθηση του χωριού …
Μια κωμόπολη – ίσως και κάτι παραπάνω…
Πιθανόν και η εποχή με πολλούς παραθεριστές και ντόπιους της διασποράς , να δημιουργεί την εντύπωση….
Τελειώσαμε τον καφέ μαζί και την κουβέντα με γνωστούς των παιδιών που μαζεύτηκαν να τους χαιρετήσουν …
Κι άλλο δείγμα εκτίμησης στο πρόσωπο των παιδιών…
30τόσα χρόνια , με συχνότατη παρουσία εκεί πάνω , ε δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς την θέρμη της συνάντησης , είχε περάσει και η γνωστή περίοδος απραξίας…
”Μας φέρατε το ένα, μας φέρατε το άλλο ”;
Και το ένα και το άλλο και το κορμί του γαλάζιου , χωράει τόσες κι άλλες τόσες παραγγελίες …
Άλλοι σαν και τούτους τους πραματευτάδες δεν ανεβαίνουν εκεί απάνου …
Ο κόσμος έχει δέσει την ανάγκη του με τους Φασούληδες …
Κι αυτοί ανταποκρινόμενοι στην κατάσταση κάνουν τις διαδρομές αυτές , όπως τα δρομολόγια …”Κυψέλη- Παγκράτι”
Και η ανταπόκριση πιστώνεται με την αγάπη και την εκτίμηση των …φίλων πελατών !!!
Ανεβαίνοντας στα 200 μ απόσταση, πλατεία που φέρνει το όνομα του
Δημοσθένη Γούλα διακεκριμένου τέκνου της Γρανίτσας !!!
Ο Δημοσθ. Γούλας ΄,ανώτατος κρατικός υπάλληλος , Νομάρχης , ΛΟΓΟΤΕΧΝΗΣ !!!!
Για το εν γένει έργο του θα χρειάζονταν σελίδες βιβλίου και το πόνημα τούτο δεν μπορεί να μεταφέρει τον ΄πολυσχιδή όγκο των δραστηριοτήτων του Γρανιτσιώτη άνδρα …
”Τα άγρια και τα ήμερα του βουνού και του λόγγου” !!!
Και ..Στέφανος Γρανίτσας !!!
Στα 35 , όλα- κιόλα , χρόνια της ζωής του καταξίωσε τον εαυτό του, την Γρανίτσα και την εν Νεοελληνική Γραμματεία με το πλούσιο πνευματικό του έργο !!!
Φίλος με την άλλη μεγάλη Γρανιτσιώτικη μορφή των
νεοελληνικών γραμμάτων, τον Ζαχαρία Παπαντωνίου που είχε και την επιμέλεια της έκδοσης των..
”Άγριων και ήμερων….”!!!
Ο πολύ πρόωρος θάνατός του στέρησε τα ελληνικά γράμματα από το έργο που φυσιολογικά θα παρήγε !!!
”Τα ψηλά Βουνά” !!!
΄Η κρυφή λαχτάρα για τα βουνά και τις φυσικές ομορφιές – αποτυπώνεται με μοναδικό λυρισμό
στο βιβλίο με τον παραπάνω τίτλο- του Ζαχαρία Παπαντωνίου !!!!
Μια γερή σταγόνα του μεγάλου λογοτεχνικού έργου του συγγραφέα !!!
Ιδανικό αναγνωστικό για τα παιδια, ήταν και είναι ακόμα το καλύτερο και το περιεκτικότερο !!!!
Η Γρανίτσα τον ακολουθούσε παντού, σ’ όποιους δρόμους κι αν περπάτησε!!!
Λογοτέχνης- δημοτικιστής , πολιτικός δημοσιογράφος ,ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΣ καύχημα μέγα της Ευρυτανικής κώμης !!!
Ναι, η Γρανίτσα έχει και την υπερηφάνεια της καταγωγής του..”Νεομάρτυρος Μιχαήλ του εκ Γρανίτσης” !!!
Κι ο Ζαχαρίας :” Των Αγράφων τον γόνον και Ελλάδος αγλάισμα ” , απολυτίκιο του Αγίου !!!!
Αντάμα οι προτομές των παραπάνω, λογοτεχνών μαζί και του στρατηγού Ανδρέα Κωνσταντίνου- τιμή των συγχωριανών για την προσφορά τους -στην πλατεία που κατευθυνόμαστε , όπου, εκεί και το σπίτι του …υμνητή των ”Ψηλών βουνών” !!!
Κι ο Μιχάλης ..
Ο πρόσφυγας στην Αμφιλοχία …
Παραγωγικότατο το δημόσιο έργο του , μαζί και η σημαντική συμμετοχή στην Ελληνική ποίηση !!!
Λυπάμαι που ο χώρος δεν επιτρέπει την παράθεση ονομάτων και του έργου τόσων και τόσων , άλλων επιφανών Γρανιτσιωτών..
Ένα , όμως, είναι το συμπέρασμα:
Η μικρή Γρανίτσα , δοχείο ακκένωτο προσωπικοτήτων !!!!!
Είχε σχολάσει η εκκλησία και πολλοί κατέβηκαν ως την πλατεία του Γούλα για τον καφέ!!!
Στο καφενείο της κυρίας Λούλας και μεις , με την υποδειγματική – όπως και τα άλλα καταστήματα- εξυπηρέτηση , εκεί ,παρέα με τις προτομές ….
Ξεχωριστη εντύπωση , σε μένα, ο χειροκίνητος μύλος του καφέ !!!
Και μην πάει ο νούς σας στον γνωστό επιμήκη σωληνωτό των μανάδων και γιαγιάδων, όχι…
Ολόκληρο μηχάνημα που πιάνει τον χώρο ενός μεγάλου τραπεζιού , με μεγάλο χώρο – χοάνη , η μεγάλη …χειροκίνητη ρόδα του κόφτη και το δοχείο υποδοχής του έτοιμου για κατανάλωση καφέ!!!
Τους καφέδες , κέρασε ο Λάκης , στο ίδιο τραπέζι με τον Ζαχαρία Παπαντωνίου , εγγονό του μεγάλου άνδρα !!!!
Κι εδώ , συναντήσεις με άλλους του χωριού , η εγκαρδιότητα προφανέστατη και για να μην ξεχνάμε και τη δουλειά , έκλεισαν και κάποιες παραγγελίες !!!
Ναι αλλά….
Η ώρα διάβαινε για έντεκα , ο χρόνος της αναχώρησης μάζευε , τον Φίλιππα δεν τον είδαμε και το…χρέος ,μας έστελνε στον Πάνο κι ακόλουθα στον Γιώργο, στα ψηλότερα σημεία του χωριού ..
Πρίν φύγουμε , αρκετές φωτογραφίες και βίντεο από το στολίδι των Ευρυτανικών Αγράφων..
Κοιτάζοντας προς τα κάτω, στον Γρανιτσιώτη, θυμήθηκα τον Νίκο που υπηρέτησε στον τόπο αυτό…
Δύσκολες εποχές , μεγάλες αποστάσεις ποδαρόδρομο κι ο Γρανιτσιώτης, πολύ καιρό απέραστος και τον υπόλοιπο , δύσβατος, αλλά το υπηρεσιακό καθήκον πάνω από όλες τις δυσκολίες !!!
Στροφές κιάλλες στροφές για να φτάσουμε έξω από το σπίτι του Πάνου για παράδοση και λογ/σμό..
”Αει ουρέ πιδιά , άμα δεν ήσασταν κι σεις, πάιναμι χαμέν”’!!!
Από την Άνω Τσούκα , την γιαγιούλα του Λογγιτσιού ως την κορφή, σχεδόν του Άη Λιά της Γρανίτσας , το ίδιο μοτίβο, το ίδιο μοτο…
”Αν δεν είσασταν κι εσείς”!!!
Κι εμένα, πάλι στο νού η κουβέντα του Θανάση: ”Έτσι βγαίνει το ψωμί”…
Ναι , Θανάση, άλλη μιά φορά ,ναι…!!!
Άντε να φτάσουμε και στου Γιώργου…
Στην κορφή , στις κεραίες του ΟΤΕ !!!!
Η ομορφιά της τοποθεσίας και της θέας σ’ όλο το εύρος και το βάθος είναι απίστευτη !!!
Μακάρι, στον καθένα ν ‘ αξιωθεί ν’ ανέβει μέχρι εκεί απάνω , όπως κάνει – μου έλεγε ο Λάκης σε μια πεζοπορία δύσκολη αλλά και συναρπαστική μαζί !!!
Δεν χρειαζόμασταν άλλα κεράσματα από την κυρά του σπιτιού, παρά τα εξαιρετικά σύκα που δεν είχαμε παρά να τα κόψουμε από το δέντρο της αυλής!!!!
Ο Γιώργος ήρθε λίγο αργοπορημένος απ’ το βουνό , η συλλεγείσα ..ρίγανη δόθηκε- δώρο- στα παιδιά , η παραγγελία παραδόθηκε- δόθηκε και άλλη- είπαμε και τις κουβέντες μας και ο ΜΠΛΈ
άρχισε να τρώει μια- μία τις στροφές , χαιρετήσαμε και το χωριό , να και η κάτω Ποταμιά, πάλι γέμισμα το ντεπόζιτο , και …Λιθοχώρι – ”Μπελτσίστα”, η παλιά ονομασία- από το 1928 και μέχρι το 43 είμασταν και στον ίδιο νομό !!!
Με ..περίπου 200 κατοίκους στα 950μ.!!!
Πρώτα ο ”Σταυρός” !!!
Ο συνοικισμός του χωριού πάνω στον δημόσιο δρόμο με την Αγία Παρασκευή – πετρόκτιστο – πανέμορφο Εκκλησάκι !!!
Πρώτα προσκύνημα στην θεραπέυτρια των ματιών κι ύστερα η καφετέρια , δίπλα …
Τα αδέρφια χαιρετήθηκαν με τους παρευρισκόμενους , με σύστησαν κι εμένα και οι πορτοκαλάδες μας ανακούφισαν από την δίψα του δρόμου και της ζέστης που άρχισε να δείχνει τα δόντια της…
Κερασμένες από τους δύο ηλικιωμένους – πολύ- που μας κάλεσαν στο τραπέζι τους και η όρεξη- από μέρους τους – για συζήτηση, πληροφορίες , νέα γενικότερα – ασφαλώς και για τον κορωνοιό μιλήσαμε – ήταν μεγάλη !!!!
Η κουβέντα , όμως, δεν τελειώνει ποτέ …
Οι ηλικιωμένοι, περνώντας από θέμα σε θέμα , τραβούσαν το χρόνο …
Με το δίκιο τους ..
Ξένους ανθρώπους έβλεπαν περισσότερα – και διαφορετικά- νέα είχαν να μάθουν….
Με ντόπιους και τους γύρω- γύρω….τα ίδια και τα ίδια …
”Πως πάι ουρέ γέρουντα ” , με ρώτησε ο απο αριστερά- όπως τον βλέπαμε- ”συνδαιτημών”!!!
Στο άκουσμα της ερώτησης , ο Θανάσης κι ο Χάρης μειδίασαν κι εγώ …αμηχανία …
Αμέσως , όμως ο Λιθοχωρίτης κατάλαβε το ”λάθος” της ερώτησης και πάλι:
”Πόσου είσι ”;
77 !!!!
”Ούι- ούι, τι σι ρώτ’σα …Ιγώ, Ινηνήντα δυό και ξέσπασε στα γέλια , συμπαρασύροντας και εμας τους άλλους!!!
Και προχθές- τι σου είναι η ζωή- ο Θανάσης πηγαίνοντας στο χωριό , έπεσε στα ..Σαράντα
του Γέρο Γιώργου …
Νάναι αναπαμένος …..
Χαιρετήσαμε , τελικά, γιατί ο Πάνος της στάνης στην ερημιά του Θεού θα περίμενε ..
.Και δεν ήταν καθόλου καλό το στήσιμο του ανθρώπου που θ’άφηνε τα ζωντανά μόνα για να κατέβει στη συνάντηση….
Η συνάντηση , στις εγκαταστάσεις του σταυλισμού και των λοιπών ασχολιών του ερημίτη βοσκού !!
Ε, μέχρι να φτάσει ο Παναγιώτης , πέρασε πάνω από μισή ώρα !!!
Εμείς ανεβήκαμε με τον Μπλέ κι ο τσοπάνης κατέβηκε με τα πόδια , Ε…..
Και μέχρι νάρθει , εγώ έκανα αναγνώριση του χώρου …
Ένα ξέφωτο που δημιουργήθηκε- για τις ανάγκες της εγκατάστασης- περικυκλωμένο από έλατα πανύψηλα που έπρεπε να τεντώσεις , καλά τον σβέρκο σου να δείς ουρανό και το τελευταίο τμήμα της κορυφής του Καλόγερου!!!
Εκεί, η αποθήκη με διπλανο μικρόσταύλο κι από πίσω ο κύριος χώρος ενσταύλισης, διάσπαρτα υλικά για κάθε είδους κατασκευές και επισκευές , ένα επιβατικό αυτοκίνητο που μετράει τις ώρες
ερειπώσεως έκτεθειμένο στην σκληρότητα των καιρών ..
Σαν το πνεύμα του δάσους , ξεπρόβαλε !!!
Του πήγαμε …. ένα καινούργιο μηχάνημα για τις ανάγκες του γάλακτος !!!
”Καινούργιο κοσκινάκι μου….”
Δε χόρταινε να το κοιτάζει και να το περιεργάζεται!!!!
Το παλιό με τα χίλια ζόρια του έκανε τη δουλειά του , και η καθυστέρηση των παιδιών , τούχε ..”κόψει τα χέρια” …
Καθυστέρηση …λόγω ..”ανωτέρας βίας” , αλλοιώτικα ο Πάνος δε θα ..πονοκεφάλιαζε με το παλιό μαραφέτι !!!
Κι ο Θανάσης επιτόπιο…. σεμινάριο για τον χειρισμό !!!!
Bλέπετε, ο Πάνος πρέπει να είναι καλά κατατοπισμένος για το καινούργιο …
Και ποιός θα του λύσει απορίες εκεί απάνου που τον έταξε η τύχη του , εκεί που, μέχρι κι ο ….. Μπλέ ..ίδρωσε να φτάσει…..
Και οι Φασούληδες και στον ξέμακρο χώρο του Πάνου , που μούλεγε τα ίδια περίπου με τον άλλο Πάνο της Γρανίτσας :”Αν δεν ήτανι τα πιδιά πάιναμι χαμέν’ …
(Και συγκρινόμενοι – ο Πάνος με τον Νεκτάριο- Άρχοντας ο δεύτερος κι ας είναι παρέα στο κορφοβούνι με τους αρχαίους!!!)
Ποιός να σκαλώσ’ ιδώ …”
Ποιός να σκαλώσει εκεί απάνω μέσα στη μέση του τοπικού πουθενά…
Εκεί που ,βλέπεις πολλά έλατα ”αστραποκαμμένα” και μεταφέρεσαι ,με φόβο, στην ώρα που η φύση τάχει πάρει ανάποδα ….
”Δεν βγαίν’ έσουδου τώρα…
Ε, ίσα- ίσα να τα φέρνουμι βόλτα κι’ ούτι κι αυτό καμπόσις φουρές …
Κι καλά, ιγώ μιγάλωσα , τα πιδιά μ’ κι αυτά σκλαβώθ’κανι , ιδώ, κι μέλλουν δε βλέπου νά’χνι…”
Αγωνία για το μέλλον και από προστασία, καλά…..
Και μούλεγαν εκεί στη κουβέντα…
Τότε που δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα , οι Φασούληδες με τις παλάμες – χωνιά- έβαζαν φωνή”
Ώωωωωρε, Πάνοοοοοοοο, οι Φασ’ λαίοι είμαστιιιιιι”!!!!!
Και η φωνή του Πάνου, που πέρναγε ανάμεσα από τα ελάτια:
”Εεεεε, έρχουμι, έρχουμιιιιι” !!!!
Κι ο Πάνος ξεπρόβαινε σαν αερικό μέσα απο τον δασωμένο ελατιά !!!!
Άντε και πάλι το ίδιο ο Πάνος -σε μένα :
”Πάιναμι χαμέν’ , κυρ Θόδουρι, χουρίς τα πιδιά ”
”Ιδώ, απάν’ να σκαλώσ’ άλλους έμπουρους;
Ούτι για δείγμα …
Ούτ΄’ απ’τ’ ‘ Αγρίνιου , Ούτ’ απ τ’ν’Αρτα , Ούτι κι απ’ του Καρπινίσ..
Κι ποιός θα μ’ τούφιρνι ιτούτο , ιδώ σν’ ιρμιά;
Πάρι κι κατάλαβι μιτά ,γιατί δε κάνουμι χουρίς τ’σ Φασ’ λαίους !!!
Αυτό κατάλαβα Πάνο μου και το χώνεψα , για καλά ,ως στο τέλος του οδοιπορικού …
Είναι φανερό πως η σχέση με τους ανθρώπους των ορεινών περιοχών – με την πάροδο του χρόνου- και περνώντας μέσα από τις δοκιμασίες των δυσκολιών, έχει μετεξελιχθεί σε σύνδεσμο αμοιβαίας αγάπης και εκτίμησης και το εμπόριο – καθαρά από την οικονομική οπτική-πιά δεν μετράει σε πρώτο λόγο..
.Κι ενώ , ο Πάνος ήταν απορροφημένος στα μαθήματα χειρισμού και χρήσης του καινούργιου, βάλθηκα να τον …περιεργάζομαι…
Μετρίου αναστήματος με το”τζόκευ” στο κεφάλι ,ολοκάθαρος ,”τσελεπής” που λέμε στο Βάλτο !!!
Και με εντυπωσίασε, γιατί αυτόν τον συναντήσαμε μέσα στηνκαρδιά του δάσους
να υπηρετεί το κοπάδι του !!!
Βέβαια, υπάρχει και το”Σουρεάλ” του όλου σκηνικού !!!
Το …μεγάφωνο του Γαλάζιου , στη διαπασών , τραγούδια !!!!
Ε, τα έλατα , τα ζωντανά- παραπάνω- κι ο Πάνος χρειάζονταν την ..μουσική τέρψη και ο Χάρης ..ΚΙΜΠΑΡΗΣ !!!!
Αφιέρωσα περισσότερο χρόνο αναφοράς στον Πάνο Κατσιάδα και πιστεύω να καταλαβαίνει κανείς τους λόγους …
Αν σας φέρει ο δρόμος εκεί στο Λιθοχώρι , ρωτήστε για να πάτε στη στάνη του Πάνου …
Στην αρχή θα σας κοιτάξουν με περιέργεια , μετά θα σας ρωτήσουν μήπως είσαστε ..της Δασικής υπηρεσίας ή του ελέγχου για τα δηλωμένα , κι ύστερα θα προσπαθήσουν να σας αποτρέψουν !!!!
”Ου παντός …προσεγγίζειν του Πάνου τα …γρέκια”…..
Μέχρι κι ο Γαλάζιος …ζορίστηκε !!!
Το…σεμινάριο , έλαβε τέλος, τακτοποιήθηκαν και κάποια άλλα θέματα, παραγγελίες- καινούργιες – δόθηκαν ,το… ..κουροψάλιδο- της τελευταίας στιγμής, που αγοράσθηκε, μας πήρε κάνα δεκάλεπτο- το μηχάνημα στην αποθήκη , Α και τα λουλούδια !!!!!
Αγόρασε και λουλούδια , πως να πάει μ’ άδεια χέρια στη συμβία…
Χαιρετηθήκαμε , ο Πάνος -ίδιο στοιχειό του δάσους – εξαφανίστηκε από το βλέμμα μας , όπως παρουσιάστηκε και το φορτηγό πήρε το δρόμο για το χωριό !!!
Το είπαμε και παραπάνω ….
Αφήσαμε τελευταίο το κέντρο – την πλατεία …
Ούτε δείγμα παρουσίας ανθρώπου !!!
Εκεί που κάποτε – όπως μου έλεγαν τα παιδιά-ο χώρος αυτός έσφυζε από ζωή ….
Μιά μικρή ,σχετικά ,πλατεία όπου η κτισμένη με γκρίζα πέτρα πανέμορφη Εκκλησία του Αγ. Δημητρίου, ο Πλάτανος – φυτεμένος εδώ και 114 χρόνια, η αείρροη σκεπαστή βρύση , η λιθαρένια σκάλα με τα 20 περίπου σκαλιά , που οδηγεί στο επάνω μικροεπίπεδο με το εικονοστάσι – επιτύμβιο(Με τη λιθαρένια απομίμηση της επισκοπικής μίτρας , στην κορφή ..) της ταφής του επισκόπου Αγράφων ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ”- ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΕ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΓΡΑΦΩΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
Ενταύτα αποθανών εν έτει 1828”- έτσι αναφέρεται στην εγχάρακτη επιγραφή – και το μνημείο των πεσόντων , ”Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης ”!!!
Αυτά , είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της πλατείας του χωριού που στα παλιότερα χρόνια γνώρισε άνθηση !!!
Πολλοί Αμφιλοχιώτες έχουν την καταγωγή , κυρίως, από το χωριό αυτό και- είναι όμορφο -δεν το ξεχνούν, με συχνότατες επισκέψεις στην προγονική γη !!!!
Είπαμε, μεσημέρι και ψυχή στο κέντρο , όταν τελικά φάνηκε ο Θανάσης που μας πήγε ως το εστιατόριό του , όπου τύχαμε θερμότατης υποδοχής από τους γονείς του !!!
Στην πρόσκληση για φιλοξενία απαντήσαμε μ’ ενα ευγενικότατο ευχαριστώ , ο Γαλάζιος ανέβηκε επάνω και ..δρόμο…
Ας μου επιτραπεί μιά στάση στο δρόμο της αφήγησης και να βάλω περισσότερη Ιστορία στην αναφορά για το Λιθοχώρι…
Επίσκοπος Αγράφων Γρηγόριος εκεί αποθανών εν έτει 1828….
Το καλοκαίρι του 2019 , στο όμορφο αυτό χωριό έγινε η παρουσίαση βιβλίου με την παρόντος – τιμή – και του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καρπενησίου κ.κ Γεωργίου!!!
Τίτλος του βιβλίου :”Ο Επίσκοπος Ραδοβυσδίου ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΡΕΓΚΟΥΤΑΣ και η επισκοπή”..
Συγγραφέας του Βιβλίου ο κ. Βασίλειος Χαλαστάνης φιλόλογος, με καταγωγή από τα Κέδρα Ευρυτανίας , έκδοσης Ι.Μ ,Καρπενησίου !!!
Ρεγκούτας , της γνωστής οικογένειας από την Μηλιά Περδικακίου (Σακαρετσίου) !!!
Το βιβλίο αποδίδει την αυθεντική ιστορικότητα του ανωτέρω ΜΟΝΑΔΙΚΟΥ επισκόπου καταγομένου από την περιοχή του Βάλτου !!!
Γεννήθηκε ( Κατ’ εκτίμηση )στα 1770 και απεδήμησε την 17/10/1837
Το βιβλίο του κ. Χαλαστάνη είναι εδραιωμένο σε αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία και σύντομα θα
τοποθετηθεί επιτύμβια πλάκα με τα τεκμηριωμένα νέα στοιχεία!!!!
Στο Ραφτόπουλο , ένα ..”έμπα- έβγα ” για χατήρι μου να θυμηθώ το χωριό ,εκεί παρακάτω και το γήπεδο με την μεγάλη νίκη του Αιαντα στον μακρινόΔεκέμβρη του 86 (!!!) την περιπέτεια της μετάβασης , της επιστροφής, το χιονισμένο γήπεδο , τα..κατοστάρικα που έδινα- ένα , κάθε φορά- στον πιτσιρικά για να μας πιάνει τις μπάλλες απ’ το ρέμμα , ώσπου – με φιλότιμο- μου είπε:
”Δε θέλου άλλα μουρέ μπάρμπα … ένα χ’λιάρ’κου σ’πήρα ” !!!
Στο δρόμο πάνω δεξιά ..σκαρφαλωμένη η Πρασσιά που δεν ήταν στο δρομολόγιο και …ολοταχώς για ..Λεπιανά !!!!
Χωρίς συναλλαγή τα Λεπιανά και η επίσκεψη- αστραπή μόνο για μένα ως το κέντρο του χωριού , κι εκεί στο χώρο του πανηγυριού που οι φίλοι έστηναν – κάθε χρόνο – τον πάγκο των εμπορευμάτων τους !!!
Α, ναι, ο καιρός …
Όσο προχωρούσαμε τα σύννεφα που , ανεξήγητα, κόπιασαν στον καθαρότατο ουρανό έδειχναν τις …προθέσεις τους…
Αλλά και τα νέα – από τηλεφώνων – του Αμφιλοχιώτικου καιρού μας γέμισαν ανησυχία…
”Δρολάπι ” προμηνούσε ο καιρός εκεί…
”Τέμπλα”
Ξύλινο το γεφύρι το παλιό κι από τα ξύλα – τις τέμπλες- τ’ όνομά του…
Ενώνει το νομό μας με τον απέναντι της Ευρυτανίας και ειδικότερα το δυτικό μέρος ….
Ε, ξύλινο ήταν , μόνιμη απειλή για κατάρρευση κι όταν ο μυθικός είχε τις κακές του, έτρεμε το φυλλοκάρδι εκείνων που το διάβαιναν , ίσως και να το απόφευγαν…
Νικολ. Στράτος ,έτος 1915 κι αφού το πράγμα δεν τράβαγε άλλο, κάλεσε Ιταλούς μηχανικούς που σχεδίασαν το γεφύρι του οποίου η κατασκευή έγινε από τον Ηπειρώτη αρχιμάστορα Νικ.Σούλη !!
Το ονόμασαν και Γεφύρι Νικ. Στράτου , αλλά δεν βαριέστε, τα τοπονύμια τα εδραιώνει η λαική απόδοση κι όχι οι επίσημες ονομασίες…
Τώρα ετοιμάζουν το καινούργιο, θυμάστε πριν από χρόνια την χαλασιά που κατέβαζε το ποτάμι…
Από το 19 άρχισε η κατασκευή αλλά για την αποπεράτωση … άλλοι είναι αρμόδιοι να πληροφορήσουν..
Μιά βόλτα του πολεμιστή – ανάμεσα στις τόσες άλλες σ’ αυτή τη ζεύξη κι ύστερα….
Πάντα με την …”εξ’ ουρανού απειλή” φτάσαμε τελικά στα Τοπόλιανα !!!
Χωριό πανέμορφο στα 480μ. πάνω αποτη θάλασσα , με κατοίκους μόνιμους που μόλις ξεπερνούν τους…100 – 110 γιατην ακρίβεια …
Κι όπως όλα τα χωριά, το καλοκαίρι γίνεται διπλάσιο και τριπλάσιο!!!
Ναι, οι Τοπολιανίσιοι γνωστοί για την εξυπνάδα αλλά και για τα πειράγματα ….
Ο παππάς καβάλλα στο βόδι , οι αμέτρητες χαιρετούρες στον ξένο, μέσα στο μαγαζί , κάνοντάς τον να νομίζει ότι τον χαιρέτησαν εκατοντάδες και δεν ήταν, παρά μόνο οι θαμώνες και κάποιοι άλλοι που έσπευσαν να …συμμετάσχουν στην φάρσα !!!
Τα σύννεφα είχαν αρχίσει ν’ αδειάζουν το…φορτίο τους , καθώς φτάσαμε στην πλατεία , όπου – κι εκεί- ούτε ένδειξη παρουσίας ανθρώπων …
Ο Χάρης μέσα στο νερό είχε να αράξει το αυτοκίνητο και να κινηθεί στον εντοπισμό ενός πελάτη για την παράδοση εμπορεύματος ..
Ο Θανάσης κι εγώ…. δρομαίοι για το σπίτι του ..Χρήστου ..
Στο φιλόξενο ζευγάρι!!!
Ο Χρήστος και η Αλεξάνδρα
Φίλοι από παλιά με τα παιδιά και η χαρά- μετά από τόσο καιρό να ιδωθούνε- τόσο εκδηλωτική !!!
Ένα υπέροχο σε τρόπους και καλωσύνη ανδρόγυνο …
Και το ΄”παράπονο” του Χρήστου για τα αδέλφια ”’
Απευθυνόμενος σε μένα :” Δε σταματάνε να μείνουνε ένα βράδυ, καημό τόχω”..
Παρ’ όλα αυτά , Χρήστο μου σ’ αγαπάνε τα παιδιά, σ’ αγαπάνε και σ’ εκτιμούνε και μου το λένε σε κάθε περίπτωση !!!
Μια ,ακόμη, αδιάρρηκτη φιλία που ΄την έπλεξε η μακρόχρονη- 36χρονη- γνωριμία στις εξορμήσεις των Φασουλαίων για να βγεί το ψωμί !!!!
Ο καφές – στο μεταξύ κατέφτασε κι ο Χάρης, μουσκεμένος – που τόσο είχαμε ανάγκη ,
με τα συνοδευτικά και η βροχή…τουλούμι !!!!
Και τα νέα από την Αμφιλοχία, καθόλου καλά..
Δέντρα ξερριζώθηκαν , τέντες στον αέρα , μέχρι και βαρειές γλάστρες μετακινήθηκαν …
Κι εμείς στην Ευρυτανία, μόνο βροχή που κράτησε περίπου μιά ώρα κι ύστερα ο ήλιος…ΤΣΑ!!!!
Ναι, ο ήλιος, σαν μην μεσολάβησε το δυνατό νερό και κάποια ξεχασμένα μικροσυννεφάκια , έπαιρναν δρόμο για τις ψηλές κορφές !!!
Μ’αυτόν τον ήλιο αφήσαμε τα Τοπόλιανα των χωρατών και της ιδιαίτερης εξυπνάδας , αποχαιρετώντας τους φιλόξενους και ξαναπήραμε το δρόμο….
Όχι , για πολύ γιατι η ώρα είχε ξεπεράσει την συνηθισμένη του φαγητού και η πείνα είχε καταβάλει
κάθε άλλη διάθεση , ναι πεινούσαμε !!!!
Και η ταβέρνα του Θανάση (απ’ τα Βρουβιανά ), έξω από το χωριό – στην διαδρομή μας, για τους … τρείς μαχαλάδες που κάνουν το χωριό της Βαλαώρας – ήταν ο …ναός όπου ..ικέτες καταφύγαμε !!!!
Σ’ένα απλόχωρο πλάτωμα με ανάρια τα τραπέζια – βλέπετε ο ιός- γευθήκαμε όλα τα νόστιμα της ώρας που ο μάγειρας ετοίμασε !!!
Κι αφού το ένστικτο της πείνας ικανοποιήθηκε, ευκαιρία για τα παιδιά να μου δείξουν το ..θαυμαστό εκείνου του χώρου!!!
Με τον πολεμιστή σταθήκαμε στην γέφυρα …
Κοίτα,μου είπε ο Θανάσης….
Κι εκεί τάπαιξα !!!!!
Κάτω από τα πόδια μας να κυλάει ο ..Γρανιτσιώτης , στην πορεία του για την συνάντηση- ένωση με τον υδάτινο Θεό Αχελώο , μέσα από ένα…απροσδόκητο φαράγγι – μικρογραφία του αντίστοιχου στην Κόνιτσα – με όλες τις ομοιότητες!!!!
Μέσα από μια συμπαγή βράχινη τοποθεσία η φύση οδήγησε το ένστικτο του ποταμιού να χαράξει την πορεία που ανέφερα , παραπάνω!!!
Και το πράσινο,-πυκνό πράσινο- στα πλευρικά και τα χείλη, στολίδι – σύντροφος του ποταμιού σ’ όλη την διαδρομή της στενωπού .!!!!
Μην νομίζετε, κοντά στα χίλια μέτρα όλο κι όλο το μήκος του , αλλά η ομορφάδα του …
απίστευτη !!!!
Η γέφυρα…
Όπου σταματήσαμε …
Γέφυρα -γεφυράκι για την ακρίβεια , ένα αμελητέο σημείο ενός δρόμου – μιας ορεινής διαδρομής…
”Αμέριμνον όντας του διαβάτη το βήμα ”, πατάει σε γιοφύρι συνδεδεμένο με ζωηρή ιστορία της λαικής παράδοσης ..
Ένας φόνος , η Θεία δίκη ,με την ιδιαίτερη πτώση του δράστη στο ποτάμι …
Ποιός μπορεί να φανταστεί οτι το κατάστρωμα αυτου του γεφυριού είναι το προστατευτικό σκέπασμα – σοφή ενέργεια- για να μην χαλαστεί το από Τουρκοκρατίας μονότοξο που συνέδεε και συνδέει μέχρι τα σήμερα , την Βαλαώρα με τα Τοπόλιανα και ,μακρύτερα, την Γρανίτσα …
Και δίπλα από τούτο , κιάλλο….
Φαράγγι !!
Του ..”Μπουζουνίκου” …
Η αρχική κοίτη του Γρανιτσιώτη που για λόγους άγνωστους του ήρθε καλά – του ποταμού- και..ματατόπισε το κύλισμά του !!!
Ναι,
Δυο φαράγγια και τα δύο το ίδιο όμορφα .!!
Για του Μπουζουνίκου , ένα σωρό ιστορίες για ..νεράιδες, για αλαφροίσκιωτους που τους έπαιρναν
τα στοιχειά τα λογικά και παραλοισμένοι στριφογυρνούσανε στου φαραγγιού τις δίπλες !!!
”Φοβισμένοι” κι εμείς μην και τα γειτονικά ξωτικά μας πάρουν τα μυαλά , μπήκαμε στον Μπλέ που κι αυτός αδημονούσε να φύγει απο αυτόν τον τόπο των παραλόγων και…δρόμο !!!
Αφήσαμε τα …μαγεμένα πίσω μας και σύντομα πήραμε τον ανήφορο για τα ..Βαλαωρίσια !!!
370 , όλοι κι όλοι οι κάτοικοι των 3 συνοικισμών που συνιστούν το ενιαίο χωριό , στα 560 μ. Το υψόμετρό του …
Εδώ μην περιμένετε έλατα….
΄Τ’ αφήσαμε πίσω , σαν κατηφορήσαμε από τα Λεπιανά …
Πάμε για την προγονική γη του ΤΡΑΝΟΥ ποιητή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗ !!!
Οι πρόγονοί του, εγκατέλειψαν το χωριό- πιθανότατα εξ’ αιτίας των Τούρκων- και κατέφυγαν στην
Λευκάδα και στο χωριό έμεινε η ένδοξη ανάμνηση της οικογένειας αυτής με την προτομή του ποιητή του ”Φωτεινού”( Πάρ’ ένα σβόλο, Μήτρο , και διώξ’ εκείνα τα σκυλιά που μου χαλούν το φύτρο” ) να κοσμεί τον αυλόγυρο του Δημ. Σχολείου και κάποια ερείπια που αποδίδονται στο πατρογονικό σπίτι !!!
To πανέμορφο – αριστερά μας- εκκλησάκι μας καλωσόρισε στο έμπα- σχεδόν – της ”Κάτω Βαλαώρας – την λένε και Καστράκι-και μόλις μπήκαμε στον συνοικισμό και οι πρώτοι πελάτες περίμεναν – άλλοι για παραγγελθέντα , άλλοι για να δώσουν παραγγελίες και μερικοί για ΄ψώνια εκείνης της στιγμής…
Βλέπετε, προηγήθηκε η τηλεφωνική επικοινωνία κι εδώ δεν υπήρχε λόγος για ..παλάμες στο στόμα και ”΄Ωρεεεεε”!!!
Κι εδώ , τα ίδια!!!
Επιφωνήματα χαράς , καλωσορίσματα – είχαν και καιρό να ειδωθούν -και το ίδιο σκηνικό όπως στην Τσούκκα, στην Παλιοκατούνα και στα άλλα μέρη που αναφέραμε πιό πάνω…
Ούτε κι’εδώ απάνου άλλοι, εξόν από τους Φασουλαίους…
Αν μπορούν πολλοί ν’ αντέξουν ταξίδια 2και 3 ημερών κάθε δέκα μέρες – το πολύ δεκαπέντε , από την μια άκρη ως την άλλη της μισής Ευρυτανίας, ολόκληρου του Βάλτου, των ορεινών όγκων της Άρτας , της Καρδιτσιώτικης Θεσσαλίας, σκαρφαλώνοντας στις πιό δύσκολες σε προσέγγιση περιοχές , ΑΜΦΙΒΑΛΛΩ ……
Τα είπαμε και παραπάνω, χρόνο με το χρόνο , ταξίδι το ταξίδι , κάθε φορά τοποθέτησαν κι από ένα ψηφίδι στο μωσαικό αυτής της κοπιαστικης επαγγελματικής προσπάθειας , αλλά και της εμπιστοσύνης του πελατειακού κοινού !!!
Και τώρα …απολαμβάνουν την επιτυχία του κόπου τους , επαγγελματικά και ηθικά !!!!
Και μιά βόλτα με τον πολεμιστή στους δρόμους του μαχαλά ,. με το μεγάφωνο στη διαπασών τη φωνή του Θανάση
Άντε, δύο στάσεις ακόμα …
Κεντρική Βαλαώρα ή…..” Δρακοπήδημα” και…”Κοντυλέικα!!!!
”Δρακοπήδημα” ….
Πάλι η λαική φαντασία ..οργίασε…
Κάτω στο φαράγγι αλλοπαρμένοι χωριανοί τούτου δω του τόπου μίλαγαν με νεράιδες και άλλα ξωτικό κι εδώ παραπάνω, να και ο δράκος …
Το ..”Δρακοπήδημα” ένας όμορφος , συγκεντρωμένος οικισμός με την κλασσική του πλατεία τα μαγαζιά , σχολείο , παιδική χαρά καθαρούς δρόμους ωραιότατα σπίτια – σε όλους τους συνοικισμούς υπάρχουν- ένας ενδιαφέρων τόπος, για χαλάρωμα ,διακοπών!!!!
Πέρα από τις γύρες μέσα στον οικισμό μια καφετέρια αποτέλεσε και το΄κεντρικό μας σημείο…
Πολλοί πέρασαν από εκει και με την καλή κουβέντα για τους αδελφούς!!!
Ολοι κι από κάτι γύρευαν …
Ν’αγοράσουν,να κουβεντιάσουν για πράγματα που πρέπει να εφοδιαστούν σαν ο καιρός φτάσει να κρυώσει, μικροεπισκευές σε εργαλεία , οικοκυρικά σκεύη οπως ο ψηλός νεαρός που έφερε την χύτρα ταχύτητας να ”της ρίξουν μια ματιά” αν ..γιατρεύεται ..
Η κατάσταση της χύτρα ήταν …Π.Ε.Ε …
”Πέραν επιτοπίου επισκευής, τελικά , πουλένε και στο Στρατό για τα οχήματα !!!
Τελικά, η κατσαρόλα έγινε καινούργια στο μαγαζί στην Αμφιλοχία !!!!
Ε, τώρα ο νεαρός, πως να μην τρέφει εμπιστοσύνη και εκτίμηση στους …περιοδεύοντες !!!
Άντε λίγο ακόμα και η μέρα της δουλειάς τελειώνει , ένα γερό μαρσάρισμα για τα..”Κοντυλέικα ” και το πρόβλημα του ” κόκκορα”της καπνοδόχου λύθηκε με τον καινούργιο !!!
Καφές ,αραλίκι και κουβέντα χαλαρωτική – η δουλειά είχε πια τελειώσει – ο νοικοκύρης πολύ γνώριμος , αλλά και η ώρα πέρασε- ο ήλιος μας είχε αφήσει γειά από κάμποσο, πριν – και η αναχώρηση, κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη !!!
”Ήρθ’ ο καιρός να φύγουμε στα σπίτια μας να πάμε”.
Η δεύτερη μέρα είχε τελειώσει , οι δουλειές έγιναν και με το παραπάνω , όπως και της πρώτης
κι ο δρόμος της επιστροφής στη διάθεση του Γαλάζιου ..
Κρίμα που δεν είχα ακούσει προτύτερα για τον Μπάρμπα Μάρκο …
Σάματις, όμως και είχα ξαναπάει εκεί στους τρείς μαχαλάδες….
Εκεί που η πληθωρική παρουσία του χωριανού Μάρκου Κώτσια κυριαρχούσε στην ζωή των μαχαλάδων!!
Πανύψηλος και πάντα καβαλλάρης , γέμιζε όλη την επικράτεια της περιοχής και έφτανε η παρουσία του ως τη Γρανίτσα και παραπέρα ..
Και η πλατεία στο Δρακοπήδημα , δική του γης χαρισμένη στον τόπο του !!!
Δεν σε πρόλαβα μπάρμπα Μάρκο, μα οι διηγήσεις για σένα – ίδιοι ύμνοι- μου έδωσαν το κίνητρο
για την λιτή μου- συμπάθα με- αναφορά στο πρόσωπό σου .
Μακάρι να το φέρει ο δρόμος της ευκαιρίας και να σε διηγηθώ, μακάρι , με όλο τον σεβασμό στη μνήμη σου !!!
Μέχρι να φτάσουμε στο μεγάλο γεφύρι τ’ αστέρια είχαν γαντζωθεί , στέρεα, στον ουράνιο θόλο και το σχεδόν, ολόγιομο φεγγάρι έσπαζε , για τα καλά, την κυριαρχία του νυχτιάτικου σκοταδιού !!!
Έναν χαιρετισμό στους ανθρώπους του κεντρου κι ύστερα ο Ταξιδιάρης χύμηξε στη γέφυρα ,την..
κατάπιε και ρίχτηκε στην ανηφόρα για να πάρει την κατεύθυνση , ύστερα, για Τρίκλινο κι από κει Χαλκιόπουλο !!!
Στον Τρίκλινο , απαραίτητη στάση στου Αποστόλη , στην Αλεξάνδρα , δηλαδή , γιατί ο Αποστόλης …….
Τον περιλαμβάνω στην αφήγησή μου γιατι υπήρξε κι αυτός έργάτης αυτών των περιοχών σε διαφορετικό είδος εμπορίου , παρόμοιος , όμως,στο σκαρφάλωμα των βουνών με τα αδέλφια !!!
Και στις συναντήσεις τους , στο άπλωμα, δίπλα- δίπλα των πάγκων με τα ”καλούδια ” τους -οπωσδήποτε απαντηθήκανε και σε δύσκολους δρόμους -έγινε η γνωριμία , μοιράστηκαν τους ίδιους καημούς της απασχόλησης του πλανόδιου εμπόρου , του πραμματευτή , ύστερα αναπτύχτηκε φιλία, ήρθε η κουμπαριά και το σπίτι του ένός έγινε σπίτι και του άλλου !!!
Κύπρους και καδιά για γάλα πουλούσαν τα παιδιά, πουκάμισα και φανέλλες ο Αποστόλης …
Διαφορετική πραμμάτεια , ίδια η ταλαιπωρία της διαδικασίας και των συνθηκών του εμπορίου…
Κι άλλοι συνάδελφοι των δύσκολων και δυσπρόσιτων περιοχών κι ο καθένας με το ξεχωριστό του εμπόρευμα και δεν μιλάμε τους πανηγυριώτες ..
Εννοούμε αυτούς που εχουν ακόμα ή είχαν τα χαρακτηριστικά της πάλης των Φασουλαίων….
Όλοι στο ίδιο αγώνα , για να βγεί το ψωμί όσοι , ακόμα, έχουν απομείνει στον αγώνα αυτόν ..
Και όπως μου έλεγαν τα παιδιά, χρόνο με το χρόνο αραιώνει η παρουσία τους…
Η διαδοχή είναι αμφίβολη και τις περισσότερες φορές απραγματοποίητη …
Και οι .. φιλόξενοι .σύντροφοι στο τόσο διδακτικό – για μένα – διήμερο οδοιπορικό , ανήκουν -όπως δείχνουν τα πράγματα- στην δεύτερη περίπτωση…
Γρήγορα φτάσαμε στο Χαλκιόπουλο και η Αμφιλοχία ήταν απόσταση- παιχνίδι για τον τετράτροχο μαχητή που μας κουβαλούσε ,δυο μέρες ,σε βουνοκορφές, σε ποτάμια και γεφύρια με ιδιαίτερο παρελθόν, μέχρι και σε γειτονιές των αρχαίων !!!!!
Το ρολόι έδειχνε κοντά στις 11 όταν ο Χάρης τράβηξε το χειρόφρενο κλείνοντας το οδοιπορικό…
Και πρίν το καληνύχτισμα, ο Θανάσης :
”Δεν περιμέναμε να βγάλεις τέτοια άνεση στο ταξίδι, με τις συνθήκες όπως δουλέυουμε εμείς ”…
Τι λές ρε Θανάση…
Κι επειδή…στα …77;
Η διάθεση να μοιραστώ τον κόπο σας ήταν το ζητούμενό μου κι ακόμα,
Έβγαλα κι εγώ το ψωμί της απόλαυσης των όσων είδα, άκουσα και έζησα αφ’ ενός και της ευκαιρίας για να σας εκτιμήσω περισσότερο και στο πρόσωπό σας χαιρετώ με σεβασμό όλους τους όμοιούς σας σ’ αυτήν την τίμια πάλη !!!!
” Οι Φασουλαίοι είνι στάνταρ ανθρώπ’ ..
Ειλικρινεις , αμέσως έρχουντι , δε λένι ψέμματα , μας ιξιπιριτούνι όπους κανουνίζουμαστι…” Τάδε , έφη ο Αγροφύλακας της Βούλπης !!!
Άντε να του το βγάλεις απ’ το μυαλό ..
ΤΡΙΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ συνεργασίας είναι αυτά..
Αυτός ξέρει !!!!!

Θ.Κ

Σκάλα Αμπρακιάς 21/10/2020

Έντυπη έκδοση 284-285

Ακολουθήστε το e-maistros.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις